Volledige werken. Deel 8. Brieven en dokumenten uit de jaren 1820-1846

[26 oktober 1843
Missive van Michiels aan de G.-G. betreffende Dekker]

* 26 oktober 1843

Missive van Michiels aan de Gouverneur-Generaal betreffende Dekker. (Bescheiden 1910, blz. 202)

De tien bijlagen zijn:

de bijgevoegde aantoning;

Dekkers verantwoording van 3 oktober met de daarbij behorende beantwoorde aantoning;

de missive van Assistent-Resident Van der Ven, d.d. 14 oktober, met als bijlage de lijst van kopers op Dekkers vendutie;

de klacht van de Chinees, dd. 3 september 1843;

de tweede missive van Assistent-Resident Van der Ven, dd. 14 oktober 1843, met als bijlagen de drie processen verbaal van de verhoren en de schuldbekentenis.

No. 2373.

Tien bijlagen.

Padang, den 26en October 1843.

Aan Zijne Excellentie den Gouverneur Generaal van Nederlandsch Indië te Batavia.

Bij missive van den 25en September jl. No. 2119 heb ik mij voorbehouden, Uwe Excellentie nader berigt te doen nopens de schulden van den controleur der tweede klasse E. Douwes Dekker aan het gouvernement gedurende de tien maanden die hij geageerd heeft als civiel gezaghebber te Natal. Ik geef mij alsnu de eer, die rekening hierbij aan te bieden, sluitende met een saldo ten laste des controleurs, groot f 365.43 zilver en f 6275.13 kopergeld.

Ik heb het pligtmatig geoordeeld, den controleur over zijne gehouden administratie ter verantwoording te roepen en op deswege bij mij ingekomen klagten van Aijer Bangies nadere berigten in te winnen, omtrent de stappen die door hem te Natal

[p. 343]

gedaan zijn, om de bestaande te kortkomst in 's lands kas aldaar te dekken, waarvan de uitslag geweest is, als vermeld in de deze vergezellende bijlagen, onder welke eerst en vooraf in aanmerking komt des controleurs brief van den 3en dezer litta. A die het onbetwistbaar bewijs oplevert, van grove misvatting, willekeurige nalatigheid en misbruik van de hem ter administratie aanvertrouwde landsgelden, al hetwelk even strijdig is met de bestaande verordeningen op dit onderwerp, als onverantwoordelijk voor een rekenpligtig ambtenaar, die bij al het verkeerde dat hem kan worden ten laste gelegd zijne eigene wijze van zien met zoo veel verwaandheid zoekt te regtvaardigen, dat men aan zijne beterschap moet wanhopen;

ten tweede: De missives van den waarnemend assistent resident van Aijer Bangies in dato 14 dezer Nos. 348 en 349 met drie bijlagen aantoonende de roekelooze stappen, die de controleur te Natal gedaan heeft, bij de inlandsche hoofden, een chinees en een militair, om geld te bekomen, ten einde de in 's lands kas bestaande tekortkomst aan te vullen en hoe, nadat hem dat mislukt was, hij van den toen nog in arrest, maar nu reeds op vrije voeten zijnden Toeankoe Bazaar van Natal vijf honderd gulden heeft weten meester te worden.

Ofschoon dit alles mij genoegzaam kon doen vermoeden, dat deze ambtenaar waarschijnlijk geldeloos was, moest ik aan den anderen kant vragen, hoe hij, den bekrompen voet waarop hij leefde in aanmerking nemende, te Natal in den korten tijd van tien maanden eene som van f 3000. had kunnen te zoek maken. Ik kon het denkbeeld niet geheel opgeven, of hij bij zijne herkomst niet nog in het bezit was van het beloop der gedisconteerde venduacceptatie; ik stelde dit document derhalve in handen van den fiscaal bij den raad van justitie te dezer plaats, met noodiging om tegen den controleur het regt en de belangen van den lande waar te nemen. Intusschen is den waarnd. assistent resident van Aijer Bangies aangeschreven, om met betrekking tot de uitstaande vendupretenties het noodige te verrigten ten einde het gouvernement, zooveel mogelijk voor schade te vrijwaren: te meer, omdat er weinig hoop is, die venduacceptatie ten genoege van den fiscaal hier doorhem te gelde zal kunnen gemaakt worden.

[p. 344-345]

Op de materiele verantwoording van den ambtenaar E. Douwes Dekker is een te kort bevonden van 11.330 pd. zout en 200 pd. rijst. Het is wel waarschijnlijk, dat hem de vergoeding daarvan zal worden opgelegd; de stukken dienaangaande zijn aan beslissing van den directeur der producten en civiele magazijnen onderworpen.

Het is verder gebleken dat hij de door hem gedurende het eerste kwartaal 1843 verkochte zegels niet heeft verantwoord ten bedrage van f 101.40, terwijl het overigens nog onzeker is, of er ook geene reclames wegens zijne administratie der inkomende en uitgaande regten te Natal over het verweken semester zullen inkomen.

Reeds is door den resident der padangsche bovenlanden het verzoek gedaan, dat over den controleur buiten zijne residentie beschikt mogt worden, waartoe ik echter geen middel zie; ondertusschen kan ik niet ontkennen, dat bij mij de overtuiging bestaat, dat zijne plaatsing te dezer kust, wáár dan ook, aan eene menigte zwarigheden onderhevig is, dewijl aan de meeste betrekkingen van zijnen rang geldelijke aangelegenheden zijn verbonden.

Wat ook de beslissing van Uwe Excellentie moge zijn omtrent den controleur der 2e klasse E. Douwes Dekker: het blijft altijd wenschelijk, dat hij van deze kust naar elders verplaatst moge worden, waartoe ik eerbiediglijk de vrijheid neem, bij deze het voorstel te doen.

De Kolonel, Civiel en Militair Gouverneur ter westkust van Sumatra,

Michiels.

Bijlage Aantooning van het door den controleur der tweede klasse E. Douwes Dekker aan den lande verschuldigde, voor zoover dit uit de binnengekomen administratiestukken is gebleken.
	Debet
	Zilver	Koper
Aan saldo der rekening ddo. 15 September 1843	f 365.43	f 5719.77
Aan onverantwoord zegelgeld gedurende het eerste kwartaal 1843	.. ..	101.40
Aan te min bevonden drie koijangs en tachtig pond zout, en twee honderd pond rijst, bij de overgave der pakhuizen, zie missive aan den directeur der producten en civiele magazijnen, ddo. 14 October 1843 no. 2291	.. ..	693.96
	_____	_____
	f 365.43	f6515.13
	Credit
	Zilver	Koper
Per in de maand September 1843 te Natal verantwoord zoutgeld, zie missive van den wd. assistent resident van Aijer Bangies, ddo. 14 October 1843 no. 348	f .. ..	f 240.-
Per saldo debet	365.43	6275.13
	_____	_____
	f 365.43	f6515.13

Padang, den 26 October 1843.

De Kolonel, Civiel en Militair Gouverneur ter westkust van Sumatra,

Michiels.