chronologie is allerverwardst - te Amsterdam iets gebeurd, dat hem aanleiding gaf tot de toelichting: waarom men de ‘massa’ niet zozeer dom noemen mocht, als... als... ja wat?
Er was 'n verandering gebracht in 't belastingstelsel. Zeker bedrag dat vroeger, in evenredigheid met de huurwaarde der percelen, werd geheven van de bewoners, zou voortaan worden ingevorderd van de eigenaars. In zulke van verregaande oppervlakkigheid getuigende maatregelen openbaarde zich ten-allentyde zeker soort van Staathuishoudkunde en Philantropie. 't Moest betekenen: we willen den druk laten neerkomen op bezitters, niet op de minderbedeelden.
Ik gis dat de bezitters zo vry zullen geweest zyn de te betalen belasting, plus 'n beetje winst, op den huurprys te leggen. Lood om oud yzer.
Doch niet hierover wil ik spreken. De maatregel was óf zonder gewicht, óf moest beschouwd worden als te zyn genomen in 't belang der armen. Dit laatste denkbeeld was heersend. De eigenaars van kleine huizen achtten zich in hun belangen gekrenkt. Wie gebruikten zy nu om hun wrevel bot te vieren? De vermeend-bevoorrechten! Het ‘gemene volk’ doorliep, met stokken gewapend, de straten, en verbrandde de meubelen die uit de woningen der eigenaars waren gehaald om op de markt te worden verkocht ter kwyting van de belasting. Het wierp de ‘dienders’ te water, mishandelde de ‘veteranen’ die te-dier-tyd Amsterdam tot garnizoen dienden, en pleegde allerlei baldadigheid van de gebruikelyke soort.
Dom! Zo schynt het. En zeker getuigt het niet van byzondere intelligentie, wanneer men z'n wrok lucht geeft - en op die wys! - tegen een maatregel die naar 't gevoelen van de oproermakers zelf in hun eigen belang genomen was.
Kan men nu aannemen dat er onder al dit volkje niemand was die de verkeerdheid van deze handelwys zou kunnen begrypen? Immers neen. En dan toch alleen zou de beschuldiging van domheid op die menigte van toepassing geweest zyn. Ieder op-zichzelf was verstandig genoeg om de zaak juist te beoordelen. Met hun allen echter sloegen ze zonder de minste geldige reden den boel stuk.
De oorzaak van deze schynbare anomalie ligt hierin, dat men de
Auteursrecht onbekend