Een en ander over Pruisen en Nederland
Geschreven te Koblenz en te Keulen in de eerste weken van Januari 1867, nadat Multatuli door bemiddeling van Busken Huet een exemplaar had ontvangen van ‘Pruisen en Nederland’ door Prof. J. Bosscha.
Uitgegeven in Februari 1867:
Multatuli. Een en ander naar aanleiding van J. Bosscha's Pruisen en Nederland. - (motto) - Amsterdam - Heiligen weg, D 230, C. van Helden. 1867.
Vrijwel ongewijzigd maar met kortere titel herdrukt:
Een en ander over Pruisen en Nederland door Multatuli. Tweede druk. Amsterdam - G.L. Funke 1879.
Het Multatuli-Museum bezit de door de auteur gecorrigeerde en aangevulde proeven van de eerste uitgave en een exemplaar van de tweede druk met eigenhandige aantekeningen van de auteur.
Afgedrukt overeenkomstig de eerste editie, behalve het veranderen van Christiaan van Manteuffel in: Christoph van Manteuffel (blz. 22 r. 26). De voetnoten werden, voor zo ver zij tekst-uitbreidingen vormen, opgenomen als Aantekeningen achter het eigenlijke werk. De titel werd ontleend aan de tweede druk.