Volledige werken. Deel 2. Minnebrieven. Over vrijen arbeid in Nederlands-Indië. Brief aan Quintillianus. Ideeën, eerste bundel

236.

De jonge dame viel op haar koffer en op 'n zak met beddegoed, of wat er naar leek. Ze scheen zich niet bezeerd te hebben, althans zy lachte maar al voort. Ook nam ze geen hulp aan van den vreemde die met z'n linkerarm weer aan de puttingyzers hing, om te helpen als 't nodig wezen zou. Dit was weer 'n uitvloeisel van zyn ‘geloof’ naar 't scheen.

- Non... non... merci! Dieu, comme c'est drôle! Et moi qui me croyais si solide! Un, deux... trois!

Ze was op 't dek gewipt van de Sainte-Vierge, en riep haar man, altyd lachend als 'n kind dat onstuimig vrolyk is.

- Bonjour, monsieur... l'Anglais! zei ze tot den vreemde. Il paraît que nous voyagerons ensemble. Dieu, comme c'est drôle de voyager... voici donc la vraie mer!

Haar vraie mer was iets als 't westerdok te Amsterdam.

De vreemde, dien ze een Engelsman noemde - omdat hy 'n geruiten broek droeg, zeker - moest juist wat uitwyken voor de bagage, die op dek ‘gehand’ werd. Voor hy iets antwoordde, hoorde hy hoe 't jonge vrouwtje half binnensmonds en wat teleurgesteld zeide:

- Ah, il ne comprend pas. Est-il possible de ne pas comprendre

[p. 446]

le français! Sont-ils stupides, ces Anglais, avec leur langue à part! Onze vermeende Engelsman liet haar in den waan dat hy 'r niet verstaan had. Hy vond het pikant, te luisteren naar de uitbundige ontboezeming van haar vrolykheid, zonder dat zy wist begrepen te worden.

- Viens, Colineau.., mon ami... viens, nous dînerons. C'est un Anglais, cet homme-là. N'est-ce pas qu'il a un peu l'air de croque-mitaine? Il est maigre comme du pain bénit...

De arme Engelsman, die zo goed frans verstond! Dat heeft men er van, onkunde voor te wenden.

Toch had hy er schik in, het levendige vrouwtje in haar dwaling te laten. Het ergste had ze immers al gezegd: croque-mitaine, en: mager als 'n mis-ouwel! 't Is om er mager van te worden, als men 't niet al was.

- Viens, mon petit Colineau... nous dînerons, mon pauvre ami... et comme des princes, te dis-je! Comme c'est drôle de voyager comme cela!

Zy zag rond naar 'n plekje waar ze dineren wilde. De vreemdeling bemerkte nu, dat ze onder haar zeer smaakvolle mantilje iets droeg, dat volstrekt niet paste by 'r elegant toilet. Het was 'n blikken soldaten-menageketeltje.

Het echtpaar ging naar 't achterdek, en nam daar plaats op 'n lattenbank.

Maar den opmerkzamen vreemde was 't niet ontgaan, hoe de second van 't vaartuig een paar matrozen gelastte, de weinige bagage der laatstaangekomen passagiers te brengen vooruit, dat is naar de plaats die men op 'n spoortrein derde klasse noemen zou. Derde klasse... zo'n elegant vrouwtje! En die vrolykheid? Dát moest hy doorgronden!

Hy volgde de bagage tot ze neergezet werd vóór den watervoorraad, in de buurt van den armen monnik, die nog altyd zat te bidden op z'n zak met knoflook.

Onze onderzoeker bemerkte nu, dat de bagage van M. et Mad. Colineau bestond uit twee - ja, koffers waren 't niet - uit twee kisten, waarop de naam was geschreven, maar ook niet meer dan de naam.

Nu, dat de man Colineau heette, wist hy reeds, maar dit gaf weinig licht. Men kan Colineau heten, en 'n politieke vluchte-

[p. 447]

ling wezen, of 'n broodbakker, of iets anders. Zo'n naam helpt niet veel.

En wat-i had aangezien voor beddegoed, was wel beschouwd een pak onschoon linnen, dat hier-en-daar heenkeek door de gaten van 'n beddetyk hulsel.

Teleurgesteld - want begrypen en weten scheen hem een genot te wezen - keerde hy terug naar 't achterdek, na eerst 'n matroos die aan wal ging, te hebben opgedragen hem wat kersen mee te brengen. Want het was in 't laatst van Mei, schoon 't vry guur was nog altyd, zo-als meer gebeurt. 'k Ben zeker dat men, wat noordelyker, nog geen kersen had op dien dag.

Toen hy z'n kersen had ontvangen, nam hy plaats op de lattenbank, naast z'n dinerende reisgenoten, of liever achter een hunner, want zy wendden 't gelaat naar 't menageketeltje dat tussen hen stond.

Gedurende 't ontwikkelen van het middagmaal uit een servet, onder 't zoeken naar den enigen stalen vork, en onder 't nuttigen zelfs van de witte bonen met azyn - want daaruit bestond het diner! - had het jonge vrouwtje geen ogenblik opgehouden te schertsen en te dartelen. Ze spietste de haricots aan de vork, haalde die af met 'r witte tanden, en kon haast niet slikken van 't lachen.

Daarop weer reikte zy haar man de vork toe, en spotte guitachtig met zyn begeerlykheid, die hem meer bonen deed aanrygen, dan zy had kunnen doen, toen 't haar beurt was.

- Mon Dieu, Colineau... comme tu es glouton, mon ami! Non, celui-là m'appartient... c'est mon haricot, te dis-je...

En stoeiend griste ze 'n boon weg, die naast het keteltje was neergevallen op 't servet.

De man, die ook vrolyk scheen, maar niet zo kinderlyk uitbundig als zy, trachtte van tyd tot tyd haar in te tomen door 'n wenk op den vreemde die achter haar zat.

- Lui? Comment donc! C'est un Anglais... il ne comprend pas le mot... pas le moindre mot. Est-il drôle avec son air sérieux, et ses cérises! A-t-il bientôt fini, Colineau? Regarde un peu, sans te déranger. C'est un lord... mais sans lunettes, comme à Toulouse au théâtre... hélas, quand reverrai-je Toulouse! ‘Bonjaour milorre, caoumaeng vè faoutre saounti?’ C'est comme ça qu'ils par-

[p. 448]

lent dans son pays. N'est-ce pas qu'il te fait l'effet d'une perche en ribote? A coup sûr, il est riche... tous ces Anglais sont riches... des bêtises que la richesse... va... je m'en moque! Et toi, mon bon pauvre ami, toi aussi, n'est-ce pas?... ah, tu triches encore, voilà bien le mien, ce haricot-là!

En zy stoeiden weer, en vochten byna als kinderen om een witte boon. Ik kan hun vrolykheid niet beter beschryven, dan door die te vergelyken by de gekke sprongen van 'n nest jonge katten.

Of 't nu was omdat de matroos den vreemde inderdaad meer kersen had gebracht, dan deze lust had te eten... of dat hy misschien, aangestoken door de vrolykheid, lust had in scherts, en daarom het arme vrouwtje wilde plagen met wat schrik over 't verstaan van wat ze gezegd had... of wellicht omdat hy wilde kennismaken met het grappig paar... genoeg, hy stond op, plaatste zich voor de dame, boog zeer beleefd, bood haar de overgebleven kersen aan, en zeide:

- Madame, me permettriez vous d'ajouter un peu de dessert à votre diner?

- Dieu... il n'est pas Anglais!

En voor ze recht bekomen was van den schrik, had ze 't bord met kersen in de hand, en onze vreemdeling verwyderde zich, na een beleefden maar vriendelyken groet. Hy voelde dat er een lief gemoed huisde onder dat loszinnig uiterlyk. Want of hy 'n théologien was, zo als de monnik beweerd had... zie, dit weet ik niet. Maar wat menskunde en wat wysbegeerte had-i opgedaan, vooral van de soort die niet beschreven staat in 'n boek. Hy had altyd stieren en koeien bekeken in de wei, en ze niet bestudeerd op 'n zóveelste van de ware grootte... in olieverf.