Nommerkransje

een geschenk voor kinderen die gaarne willen leeren tellen

[p. 2]

Aan de jeugd.

Hier ontvangt ge 't Nommerkransje,

Als belooning voor uw vlijt,

Nu gij aan het letters leeren

Reeds uw krachten hebt gewijd.

Maar ge moet iets meer nog kennen

Als ge eens in de Maatschappij

Als een nuttig mensch wilt werken,

Van verkeerd vooroordeel vrij.

Leest daarom dit boekje, dat u

Nommers en getallen leert,

Dat u vaardig maakt in 't tellen,

En uw wetenschap vermeert.

Dan mag men met recht verwachten,

Dat gij eens in uwen stand

Nuttig voor uw kring zult worden,

Nuttig ook voor 't Vaderland!

[p. 3]

⁺ Een.⁺

de bedelaar.

'k Bid om een aalmoes, jonge heer!
Eén centje maar, ik vraag niet meer.

dirk.

Ik heb hier juist twee halfjes, man,

Op heden kan ik niet meer geven;

Maar geven andren ook zoo veel,
Dan krijgt ge toch 't bescheiden deel,

Om heden van te kunnen leven.

+ 1.

+ I.

⁺ Een en een is twee.⁺

keetje.

Hoe veel vogels ziet ge daar,

Die zoo blij hun liedje zingen.

En zoo vroolijk in dien boom

Op de dunne takjes springen?

marie.

Zou ik dat niet weten, Kee?
Eén en één is immers twee;
Twee noemt men ook wel een paar,
En nu is mijn som al klaar.

+ 2.

+ II

[p. t.o. 3]

[p. 4]

⁺ Twee en een is drie.⁺

hendrik.

Papa kwam eindlijk van de jacht,
Drie hazen heeft hij thuis gebracht.

suze.

Wel zoo, dat moet ik eens gaan zien,
Ge hebt niet goed geteld misschien.

hendrik.

Ga dan maar met mij mee en zie
Daar liggen ze immers alle drie!
Een kreeg een kogel in zijn nek,
De tweede bloedt nog uit zijn bek;
Den derden trof geen beter lot,
Hij kreeg in 't rechteroog een schot.

+ 3.

+ III.

⁺ Drie en een is vier.⁺

klaartje.

Laat ons eens beproeven, Jan,
Wie het hoogste gooien kan.
'k Heb vier nieuwe dobbelsteenen.
'k Zal de helft er u van leenen,
Dan heeft ieder twee, niet waar?

Jan.

Juist, begin het spel dan maar,

klaartje.

Ik gooi drie en een, dat 's vier.

jan.

En ik even veel, kijk hier.

+ 4.

+ IV.

[p. t.o. 4]

[p. 5]

⁺ Vier en een is vijf.⁺

Vijf dieren ziet gij hier op 't land;
Een paard staat aan den waterkant:
Een koe ligt neer, een ander staat,
Waarbij zij nu wat eten gaat;
Een schaapje loopt er blatend rond,
Bewaakt door Snel, den herdershond.

+ 5.

+ V.

⁺ Vijf en een is zes.⁺

karel.

Wat zegt ge van dit zestal kippen, Piet?

pieter.

Dit vijftal meent ge, want de zesde zie ik niet.

Twee zitten er op stok,

Twee loopen er door 't hok,

Een pikt er van het graan,

Waar komt de zesde nu van daan?

karel.

Dat is die groote kip, dien ge in den hoek ziet staan.

pieter.

Noemt ge dat ook een kip? ik noem hem liever haan.

+ 6.

+ VI.

[p. t.o. 5]

Lith v. Emrik & Binger.

[p. 6]

⁺ Zes en een is zeven.⁺

cornelis.

Zusje, tel de noten even,
Die ik daar heb neergeschreven.

betje.

Een, twee, drie, vier, vijf, zes, zeven.

cornelis.

Goed, maar 'k wou nog van u weten

Hoe die zeven noten heeten.

betje.

O dat weet ik: de eerste drie

Noemt men immers do, re, mi,

En de vierde noemt men fa;

Daarop volgen sol en la,

En de laatste heet men si.

+ 7.

+ VII.

⁺ Zeven en een is acht.⁺

een heer.

Weet gij het woonhuis ook van d'advocaat A. Koek?

mina.

Ja wel, Mijnheer, het is het achtste van den hoek.

In 't eerste huisje woont baas Klim, de metselaar;

In 't tweede een bakker; in het derde een molenaar;

In 't vierde een slachter, in 't vijfde een timmerman.

In 't zesde een rijk bankier, dien 't u niet noemen kan.

Het daarop volgend huis, het zevende in de rij

Staat leeg - en de advocaat woont aan de rechterzij.

+ 8.

+ VIII.

[p. t.o. 6]

[p. 7]

⁺ Acht en een is negen.⁺

Negen knapen, zoo ge ziet,
Vreezen voor de koude niet.
Dries, de vlugste van de baan,
Rijdt voorop, gevolgd door Daan.
Kees en Willem zijn gepaard;
Jan rijdt netjes en bedaard;
Klaas rijdt stijf, maar Hein en Tijs
Maken kunstjes op het ijs,
Dirk valt door een barst ter neer,
En doet hoofd en handen zeer:
In de verte ziet ge Piet,
Hij verstaat de kunst nog niet.

+ 9.

+ IX.

⁺ Negen en een is tien.⁺

Dat vijf en vijf, of tweemaal vijf is tien,
Kan ik wel aan mijn vingers zien.

Ik heb mijn vingers maar te tellen;

Ook wijzen 't mij mijn voeten aan.
Tel ik de menschen, die daar gaan,

Dan mag ik vrij vooronderstellen,

Dat zij en ik tien oogen hebben met elkaar,
Zij met hun vieren acht, mijn twee zijn ook een paar.

+ 10.

+ X.

[p. t.o. 7]

[p. 8]

[p. 9]

[p. 10]

⁺ Tien en een is elf.⁺

de vader.

Hoe veel personen zitten nu aan tafel, Kris?

kris.

Wel, tien Papa, als ik mij niet vergis.

de vader.

'k Geloof nu, beste vriend, dat gij nog niet kunt tellen;
Mama, oom Piet, zes zusjes, gij, ik zelf,
Dat maakt met broertje Jan, dien gij hier hadt vergeten
En daar op moeders schoot zoo smakelijk zit te eten,
Geen tien, maar één er bij, en dat is immers elf.

+ 11.

+ XI.

⁺ Elf en een is twaalf.⁺

hendrik.

'k Heb een steenen huis gebouwd,
Dat ik netjes saam mocht stellen,
En zoo gij nu goed onthoudt
Zal ik u eens leeren tellen.
'k Nam vier steenen, daarna twee,
Toen heb ik er vijf genomen,
Toen nog één. Zeg mij nu eens
Welk getal ik heb bekomen?

jansje.

Dat is zeer gemaklijk, Hein,
Twaalf, het kan niet anders zijn.

+ 12.

+ XII.

[p. t.o. 10]

[p. 11]

⁺ Tien en drie is dertien.⁺

'k Ben in 't rekenen bekwaam;
Zegt Adolf, die kleine guit,
Tien en drie maakt dertien uit;
Tien en vier maakt veertien saam.
Driemaal vijf is vijftien boeken
Zie ik daar in een der hoeken.
Zestien flesschen op een rij
Zie ik daar aan de andre zij.
Tien en zeven lekkre wafels
Liggen ginds op een der tafels;
Zal men tot de bakster zeggen,
Dat ze er twee nog bij moet leggen,
Dan krijgt gij er tien, en ik
Ben met negen in mijn schik.

+ 13.

+ XIII.

⁺ Tien en tien of tweemaal tien is twintig.⁺

Van de zes en twintig letters,
Die er zijn in 't alphabet,
Heb 'k de twintig medeklinkers
In twee rijen neergezet.
Zoo gij die vlug op kunt noemen
En ook op uw leitje zet,
Krijgt ge een handvol mooie bloemen,
En zal ik de vordring roemen
Van mijn kleine Lisabet.

+ 20.

+ XX.

[p. t.o. 11]

[p. 12]

⁺ Drie maal tien is dertig.⁺

marie.

Hier is thee in overvloed,
Maar mij dunkt de koopman moet
Zich vergissen in de soort,
Die in elke bus behoort.

mama.

Neen Marie, dat is zoo niet.
Van de dertig die gij ziet,
Kent hij d' inhoud, qualiteit,
Zelfs grijpt hij in duisternis
Nooit naar 't juiste busje mis.

+ 30.

+ XXX.

⁺ Vier maal tien is veertig.⁺

't Spijt me waarlijk, beste Jan,
Dat een knaap van uwe jaren
Niet tot veertig tellen kan.
Kom, ik zal 't u eens verklaren:
Hier ziet gij tien stoelen staan.
Wil die nu eens gadeslaan
En ook op de pooten letten
Waarop men een stoel moet zetten.
Twintig hier en twintig daar
Maken veertig met elkaar.

+ 40.

+ XL.

[p. t.o. 12]

[p. 13]

⁺ Vijf maal tien is vijftig.⁺

jan.

Onze Koning is weer jarig,
Daarom schittert deze ster
Met een groote W in 't midden,
Door haar glanzen reeds van ver.

marie.

'k Zou er toch vermaak in stellen,
Al die lichtjes eens te tellen.

jan.

Wel, dat is gemakkelijk, meid.
Tel dan eerst de glaasjes maar,
Dan de stralen van de ster,
En aanstonds zijt gij dan klaar.

marie.

Zoo vind ik er vijfmaal tien,
Vijftig als ik goed mocht zien.

+ 50.

+ L.

⁺ Zes maal tien is zestig.⁺

louise.

Tante Bet, wat ben ik blij!
'k Heb een mooi present gekregen,
Waar 'k op zien kan, welk een uur
Van den dag men heeft verkregen.

tante.

Wel hoe telt ge dan, mijn kind?

louise.

'k Tel de streepjes, die men daar
Tusschen de uren vindt geteekend,
En dan is het ras berekend,
Aanstonds ben 'k dan daarmee klaar;
Want, daar streep minuut beduidt;
En elk vakje er vijf besluit,
Zijn er in één uur begrepen
Twaalf maal vijf of zestig strepen.

+ 60.

+ LX.

[p. t.o. 13]

[p. 14]

⁺ Zeven maal tien is zeventig.⁺

bernard.

Ben ik niet een fiksche hinker?
Ja, 'k versta dat kunstje goed,
'k Hinkte nu eens op den linker
Dan weer op den rechter voet.
Zeven rijen van tien steenen
Vindt ge net gemetseld hier,
'k Hinkel ze af in een kwartier,
En ik mis er nimmer éénen.

frits.

Jammer dat je Bernard hiet,
Want je bent een heele Piet.

+ 70.

+ LXX.

⁺ Acht maal tien is tachtig.⁺

Jan, een beste, vlugge jongen,
Bijna zestig maanden oud,
Werd door zijne brave ouders
Aan een meester brave ouders
Aan een meester toevertrouwd.
Zie hem zitten, hoe aandachtig
Luistert hij naar 't onderricht,
En, hoe jong ook, toch volbrengt hij
Reeds volijverig zijn plicht.
Van de tachtig kindren, die men
In de school aanwezig ziet,
Zit de kleine Jan wel 't laagste,
Mar is toch de domste niet.
Ja, ik durf er wel om wedden,
Dat, eer 't volgend jaar zich sluit,
Jan reeds in de eerste rij zit,
Juist tien plaatsen meer vooruit.

+ 80.

+ LXXX.

[p. t.o. 14]

[p. 15]

⁺ Negen maal tien is negentig.⁺

mina.

Hebt ge al de dopjes wel
Van ons kien of lottospel?
Is er nu niet een gevallen?

karel.

Neen, me zus, ze zijn er allen;
Zie het zelf maar op het bord,
Niet een enkle komt te kort.

mina.

Weet je mij nu uit te leggen,
Hoe dit ras berekend wordt?

karel.

Wie zou dat niet kunnen zeggen?
Al die dopjes naast elkaar,
Negen breed en tien omhoog
Geven tienmaal negen stuks,
En zoo is mijn reekning klaar.

+ 90.

+ XC.

⁺ Tien maal tien is honderd.⁺

⁺ Tien maal honderd is duizend.⁺

hendrik.

Hè, Papa, had ik dat geld,
Dat gij daar hebt afgeteld!
O, hoe rijk zou ik dan wezen,
Armoe had 'k dan nooit te vreezen.

de vader.

Hendrik, ge oordeelt naar den schijn;
Duizend gulden uit te geven,
Enkel tot behoud van 't leven,
Kan slechts voor een maand zes, zeven,
Voor een mensch toereikend zijn; -
Leer dus om bij alle zaken
Eerst berekening te maken;
Dan misleidt ge u zelven niet,
En bespaart u veel verdriet.

+ 100.

+ C.

+ 1000.

+ M.

[p. t.o. 15]

Lith v. Emrik & Binger.