Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 10

[Wittichius, Christophorus]

WITTICHIUS (Christophorus), geb. te Brieg in Neder-Silezië 7 Oct. 1625, overl. te Leiden 19 Mei 1687. Zijn vader was superintendent van de evangelische kerken van het hertogdom. Hij begon te Bremen met de studie van de rechtsgeleerdheid, doch begaf zich ook in andere richtingen en volgde in de wijsbegeerte Cartesius (zie dl. VI, kol. 395-402). Omstreeks 1646 ging hij naar Groningen; na twee jaar naar Leiden. In 1651 is hij benoemd tot hoogleeraar in de wiskunde, maar hij gaf ook onderwijs in de godgeleerdheid. Korten tijd was hij hier; hij bleef ook niet lang als zoodanig (mede als predikant) te Duisburg. In 1655 werd hij te Nijmegen hoogleeraar, ook in het Hebreeuwsch; in 1671 te Leiden. Zijn inaugureele rede hield hij hier op 10 Nov., Theologia pacifica (L.B. 1671), later verschenen.... Cum appendice (1683). Hij schreef: Disputationes theologicae sexdecim de regula credendi contra Valerianum magnum (Neom. 1656), waartegen Gisbertus Voetius (dl. VII, kol. 1279), Andreas Essenius (dl. VIII, kol. 508 v.) en Matthias Nethenus (dit dl., kol. 665), schreven: De usu Sacrae Scripturae in rebus philosophicis contra Christ. Wittichii dissertationes (Ultraj. 1656). Voorts: Disputationes sex de fundamento verae religionis (Neom. 1663); Causa Spiritus Sancti

[p. 1234]

(Lugd. Bat. 1678); Consensus veritatis in Scriptura divina et revelata cum veritate philosophiae a Cartesio detecta (Lugd. Bat. 1682); Exercitationes theologicae et Oratio de oraculorum divinorum veritate et gentilium falsitate (Lugd. Bat. 1682); Metalleia sive investigatio epistolae ad Romanos, cum paraphrasibus (Lugd. Bat. 1685); Annotationes in Cartesii meditationes, curante Salomon van Til (zie in dit dl., kol. 1027) (Dordr. 1688); Investigatio epistolae Pauli ad Hebraeos. Accedunt positiones sive aphorismi universam theologiam adumbrantes (Lugd. Bat. 1691). Zijn broeder, advocaat te Aken, ons verder niet bekend, gaf na zijn dood de volgende verhandeling uit: Antispinoza et commentarius de Deo et Ejus attributis (1690), ook in het Nederlandsch vertaald.

Jacobus Gronovius (dl. I, kol. 986) schreef zijn lijkrede: Oratio funebris in Chr. Wittichium.

Zijn geschilderd portret door H. van der Mij (kopie) is in de universiteit te Leiden; gegraveerde portretten door A.v. Zijlvelt naar H. Verschuring, door A. de Blois naar denzelfde, door A. Blooteling, L. Springer en een onbekende.

Zie: J. Kok, Vaderlandsch woordenboek XXXIII (1795), 16-20; B. Glasius, Godgeleerd Nederland III ('s Hert. 1856), 619 v.; Kobus en de Rivecourt, Biogr. handwoordenboek III (Zutph. 1870), 489 v.; J. Reitsma, Gesch. v.d. Hervorming en de Herv. Kerk, 4e dr. (Utr. 1933), 360-362, 404, 420; L. Knappert, Gesch. der Ned. Hervormde Kerk II (Amst. 1912), 18, 147; Archief voor kerkgesch. (1838), 490 [handteekening]; (1848), 69, 118 v., 151; (1899), 173, 175, 190 v., 196; Bibliotheca theologica et philos. (Lugd. Bat., Burgersdijk en Niermans, 1900), 701, 804 (nos. 1010-13); M. Siegenbeek, Gesch. der leidsche hoogeschool II (Leid. 1832), 189, 209, Toevoegselen en bijlagen, 148 v.; Noordbeek en Mourik, Naamrol der godgel. schrijvers (Amst. [1752]), 398.

Knipscheer