Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 10

[Wigmana, Gerardus]

WIGMANA (Gerardus), kunstschilder, geb. te Workum 1673, gest. te Amsterdam 22 Mei 1741, toonde reeds in zijn jeugd veel aanleg voor kunst en ontving zijn eerste onderricht van een glasschilder. Nu wilde het geval, dat er twee Duitschers Joachim en Christiaan Bormeister uit Lunenburg in zijn geboortestad kwamen om portretten te schilderen. Na 8 maanden onderwijs van hen genoten te hebben, geraakte hij te Leeuwarden bij een meester in de leer, waarvan hij weinig profijt had. Maar te meer bekwaamde hij zich bij Jelle Sybrandi te Sneek, die pas uit Italië was teruggekeerd. Een jaar studie bij dezen schilder prikkelde hem tot een reis naar Parijs (1698). Na aldaar ½ jaar de Kon. Akademie bezocht te hebben, kreeg hij lust Rome te zien, waar hij 14 Nov. 1699 aankwam en het onderwijs genoot van Johan Maria Morandi. Drie jaar kopieerde hij daar de werken van voorname meesters, vooral van Raphaël. Teruggekeerd naar zijn vaderland,

[p. 1206]

geraakte hij in dienst van het Hof van Friesland, waar hij de eer had den stadhouder Johan Willem Friso en zes princessen in de teekenkunst te onderwijzen, en eenige doeken voor hen te schilderen. Na zijn huwelijk met Petronella Maria van der Lely vestigde hij zich metterwoon te Amsterdam, waar hij tot zijn dood de schilderkunst beoefende. Hij maakte vooral kabinetstukken, hoewel hij ook verscheidene groote stukken heeft geschilderd, o.a.: Alexander op zijn ziekbed. Hij had den eer- of bentnaam van den frieschen Raphaël. Volgens de Illustrated London News van Maart 1855 was destijds ‘in the sale of the Bernal collection’ van hem een doek, voorstellende The Czar Peter dining with the Mayor of Dockum. Dit doek was eertijds het eigendom van de familie Fockema te Dokkum, die het van de hand deed. Het stelde Czaar Peter voor, zittend aan tafel ten huize van burgemeester Julius Schelto van Aitzema, wonende op den Oranjewal te Dokkum. Aan zijn rechterhand zat Mevr. van Aitzema (Sara van der Brocke), aan de linkerhand de burgemeester. Dit diner moet hebben plaats gehad in 1697 op een doorreis van den Czaar van of naar Holland.

Hij schreef Korte schets of denkbeeld, om tot eene groote volmaaktheid in de schilderkonst te geraken (Amst. 1742), waarin zijn levensbeschrijving met portret voorkomt, gegraveerd door B. Picardt (1727) naar een zelfportret.

Zie: W. Eekhoff, De Stedelijke Kunstverzameling van Leeuwarden (1875), 60, 199, 307; W. Eekhoff, Czaar Peter te Dokkum in de Leeuw. Cour. van 20 Oct. 1879; R. Visscher, Catal. d. stedel. bibl. v. Leeuw. ('s Grav. 1932), 148.

Wumkes