Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 10

[Weenix, Jan Baptist]

WEENIX (Jan Baptist), schilder en etser, werd omstr. 1621 vermoedelijk te Amsterdam geboren en is overleden te Doetichem vóór 19 Nov. 1663. Zijn vader was de bouwmeester Jan Weenix, zijn moeder heette Grietje Heremans. Reeds op jeugdigen leeftijd verloor hij zijn vader. J.B.W. was eerst leerling van Jan Micker, misschien te Amsterdam, toen van Abraham Bloemaert te Utrecht en tenslotte te Amsterdam van Nic. Moeyaert. Zijn vrouw, met wie hij huwde, toen hij 18 jaar was in 1638, heette Justina d'Hondecoeter, en was de dochter van den landschapsschilder Gilles d'H. (dit dl., kol. 383), die datzelfde jaar stierf. Hij heeft twee kinderen nagelaten: Jan, geb. in 1640 (hiervoor) en Gillis. Waarschijnlijk ging hij in Maart 1642 naar Italië. Vóór dien tijd maakte hij zijn testament (den 30 Nov. 1642); erfgenamen waren zijn vrouw en zijn zoon Jan. In 1643 was hij tegelijk met J. Asselijn in Rome, waar hij den bentnaam ‘Ratel’ ontving, omdat hij een spraakgebrek had. Hij bleef

[p. 1157]

tot 1663 in Italië. Daar werkte hij vier jaar voor den kardinaal Giov. Batt. Pamfili (sedert 1644 paus Innocentius X). In 1649 werkte hij te Utrecht en vormde met de schilders Willem de Heusch, Corn. Poelenburgh en Jan Both het bestuur van het utrechtsche St. Lucasgilde. In 1663 vernemen wij 19 Nov. uit het testament van een van zijn zusters, dat haar broer Jan Baptist overleden is. Een 2de zuster, Sara, was gehuwd met David van Mollem te Haarlem, weer een andere met Melchior d'Hondecoeter. De weduwe van J.B.W. handelde na den dood van haar man in tegels, steenen enz. En dan hooren wij den 28. Oct. 1667, dat Geertr. Willemsd. mede-erfgenaam van haar oom Jan, haar erfenis ontvangen wil.

W. heeft voornamelijk stillevens, o.a. groote jachtstukken geschilderd, verder havengezichten in Italië, en ook portretgroepen van groot formaat met architectonischen of landschapachtigen achtergrond. Leerlingen zijn: Nic. Berchem, zijn zwager Melch. d'Hondecoeter en zijn zoon Jan.

Zijn door een onbekende geschilderd portret was in de verkooping der coll. J. van der Marck 25 Aug. 1773 te Amsterdam; gegraveerde portretten door J. Houbraken naar B. van der Helst en door J.C. Hamburger.

Zie: A. von Wurzbach, Niederländisches Künstlerlexikon II (1910), 846; A. Bredius, in Oud-Holland 45 (1928),; Oud-Holland 44 (1927); C.H. de Jonge in Revue de l'art ancien et moderne LXVI (1934); Revue de l'art ancien et moderne LXVII (1935), zie ook Nov. 1934; W. Martin in Weltkunst 36 (1934); Wellkunst, 44 (1934).

J.M. Blok