Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 10

[Troost, Cornelis]

TROOST (Cornelis), schilder, werd geb. 8 Oct. 1697 te Amsterdam en is aldaar overl. 7 Maart 1750. Hij was de zoon van den wijnhandelaar en curator van den desolaten boedel Johannes Troost en van Barbara Meebeck Kruywagen. Hij ontving onderwijs in de kunst van Arnold Boonen, doch ging spoedig zijn eigen weg.

Een tijdlang schijnt hij in Zwolle gewoond te hebben; hij huwde er Dec. 1720 met Maria van der Duyn. In 1726 of eerder was hij weer in Amsterdam. In de omgeving van Haarlem en Amsterdam maakte hij de vele feesten der patriciërs mee; zij leverden hem typen voor zijn werk, maar zelf bleef hij bij dit alles alleen de opmerker. In 1747 woonde hij op de Prinsengracht. Hij had 5 dochters, waarvan vooral Sara, gehuwd met Jacob Ploos van Amstel zeer begaafd was als schilderes; maar ook Elisabeth, gehuwd met Corn. Ploos van Amstel, broeder van Jacob, wijdde zich aan de schilderkunst. Ongeveer 1749 werd T. overvallen door een ziekte, waarschijnlijk jicht, en hij stierf kort daarop en werd begraven in de Nieuwe Kerk te Amsterdam. T. was een zeer begaafd man, humoristisch; en vooral zijn zijn voorstellingen voor de kultuurhistorie van zijn tijd van groot belang; hij ontwierp behangselpapier en decoraties voor den amsterdamschen schouwburg op de Keizersgracht (verbrand 11 Mei 1772). Hij heeft tal van pastels en gouaches gemaakt, was graveur en maakte zwartekunstprenten. Beroemd om den humor is zijn zoogen. ‘Nelri’ (1740), een

[p. 1063]

reeks van 5 gouaches van het gastmaal van Biberius. Troost heeft tal van portretten geschilderd. Zijn nalatenschap werd 16 Mei 1750 verkocht. Zijn talrijke teekeningen worden zeer duur betaald. Naar hem maakten prenten: o.a. Bernaert, T.C. Bruining, C. Corbut, Ph. Dawe, A. Delfos, S. Fokke, Garreau, J. Houbraken, R. Muys, C. van Noorde, Pelletier, Pether, Ploos van Amstel, Punt, Tanjé, Radiguez, R. Vinkeles, A. Verhuell.

Geschilderde zelfportretten zijn in het Rijksmuseum te Amsterdam, in het Museum te Schwerin en een pastelin het Mauritshuiste's Gravenhage; teekeningen door J. Buys en door C. Hamburger in het Rijks Prentenkabinet te Amsterdam; gegraveerde portretten door J. Houbraken en door P. Tanjé, beiden naar C. Troost, en door A. Rentinck.

Zie: A. Verhuell, Cornelis Troost en zijne werken (Arnhem 1873); A. von Wurzbach, Niederländisches Künstlerlexikon II (1910), 720.

J.M. Blok