Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 10

[Troelstra, Jelle]

TROELSTRA (Jelle), geb. te Lemmer 15 Oct. 1833, overl. te Leeuwarden 30 Jan. 1906, oudste zoon van den scheepstimmerman Pieter Jelles T. en Trijntje Alberts Jonkman, groeide op in bekrompen omstandigheden, werkte als 13-jarige knaap op het postkantoor en bij den rijksontvanger, ook is hij een paar jaar werk-

[p. 1060]

zaam geweest aan de griffie van het Kantongerecht. In zijn vrijen tijd bestudeerde hij de belastingwetten, en leerde de moderne talen. In 1853 of begin 1854 vertrok hij van Lemmer naar Leeuwarden, waar hij een plaats vond als geëmployeerde ter directie der directe belastingen. Mei 1859 huwde hij Grietje Landmeter (geb. te Lemmer 19 April 1837, overl. 12 Mei 1871). Intusschen was hij van Calvinist vrijdenker geworden. In Nov. 1856 plaatste hij in De Dageraad het gedicht Waar is de hemel? In de vrijmetselarij vond hij daarna de religieuze voldoening, waaraan hij behoefte had. Door zijn bekwaamheid en enkele publicatie's over belastingzaken trok hij de aandacht, vooral toen hij optrad als docent van jongelui, die voor surnumerair bij de belastingen werden opgeleid. Achtereenvolgens woonde hij te Leeuwarden, Assen en Groningen, terwijl hij in plaatsen als Harlingen en Koudum de nevenbetrekking van meter en taxateur der turf waarnam. Een meer vaste positie kreeg hij in 1869 als ontvanger te Stiens, waar zijn zoon Pieter Jelles T. zijn jeugd doorbracht, en als directeur van de brandwaarborgmaatschappij Neerlandia te Leeuwarden (1880). Hij was, een vooraanstaand lid der liberale partij in Friesland, lid van den Gemeenteraad te Leeuwarden (sedert 1877) en van de Provinciale staten. Een tijdlang was hij eigenaar en hoofdredacteur van de Friesche Courant, ook werd hij de oprichter en redacteur van het Weekblad voor de directe belastingen (1874-1906). Van hem verscheen letterkundig werk in de friesche jaar- en maandschriften, o.a. een bewerking van de noordfriesche sage Ose en Owe. Ook sprak hij de feestrede uit in de Doopsgezinde Kerk te Grouw bij de inwijding van het gedenkteeken ter eere van Dr. Eeltje Halbertsma, die in 1875 in druk verscheen. In het Frysk Lieteboek komen enkele friesche liederen van hem voor.

Zie: P.J. Troelstra, Gedenkschriften (Amst. 1932), op register 72; zijn portret op bl. 32, en in mijn Stads- en Dorpskroniek van Friesland (Leeuw. 1934), II, 381, zie ook het register voor verdere levensbijzonderheden; Leeuw. Cour. 1 en 3 Febr. 1906; Nieuwsblad van Friesland, 3 Febr. 1906.

Wumkes