Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 10

[Tinga, Eelco]

TINGA (Eelco), geb. te Leeuwarden 23 Nov. [volgens Romein 25 Maart] 1762, overl. te Groningen 30 Juli 1828. Zijn ouders waren Ids Tinga en Geertruid Gruisma, inwoners van Leeuwarden. Hij is te Stavoren getrouwd met Tetje van der Werf in Juni 1789. Zij overleed in Juni 1828; zij hadden twee zoons en twee dochters. Hun zoon Idzardus (of Idzert) Tinga, geb. te Stavoren 11 Juni 1790, was predikant te Buitenpost sedert 4 Nov. 1810, te Noordlaren sedert Aug. 1815, te Bellingwolde sedert 1818, te Sneek sedert 1823, te Zuidbroek sedert 1824; overl. in 1853.

Eelco Tinga was van 1786 tot 1791 predikant te Stavoren, daarna te Heerenveen en van 1797 tot 1799 te Vlissingen. Van hier ging hij als hoogleeraar in de theologia naturalis en de zedekunde naar Franeker, en in 1805 naar Groningen. Zijn ambt te Franeker aanvaardde hij 3 Juni 1799 met een: Oratio de commodis verae virtutis hac in vita (Leov. 1799). Tegelijk met Johan Hendrik Regenbogen (zie dit deel kol. 792) is hem op 27 Jan. 1800 het doctoraat verleend. Het Haagsch genootschap tot verdediging van den Christ. godsdienst bekroonde in 1794 zijn Betoog van de gemakkelijkheid der Evangelische pligten of den godsdienst van Jezus; het Nut bekroonde zijn Beschrijving van het godsdienstig karakter van Jezus in 1798. In dit jaar kwam ook zijn ververtaling uit van de leerreden van Johan Jakob Hess (zie: Herzog's Realencyklopädie VII, 1899, 793-801, vooral 797, regel 2226) onder den titel: Christelijk oefenjaar of geschiedenis van den mensch zooals hem de godsdienst door middel van zekere oefeningen door alle hindernissen gelukkig tot zijne bestemming brengt. Voorts vertaalde hij van H.C. Bergen: Onderwijs in de Christelijke geloofs- en zedenleer (Leid. 1801; herdr. Amst. 1822); van J.L. Ewald (zie: Herzog's a.w., XV, 695, regel 26), De geschiedenis van David, twee deelen (Leid. 1801); van Johann August Nösselt (zie: Herzog, a.w. in voce), Nuttigheid der zedekunde (Leid. 1803); van Johan Gottlieb Marezoll (zie Herzog's a.w., XV, 694 regel 55, XVI, 459, regel 45), Over de bestemming van den kerkelijken redenaar (Fran. 1803). Samen met J.H. Regenbogen (zie boven) en Egbert Jan Greve (zie dl. VI, kol. 632 v.) gaf hij uit: Verstrooide gedagten.... (Fran. 1802-1806). Overigens verschenen van hem verscheidene leerreden, door Glasius en elders vermeld; wij noemen: Kerkrede en gebed, uitgesproken ter opening van het tweede eeuwfeest der universiteit te Groningen 10 Oct. 1814 (Gron. 1814). Het rectoraat, door hem waargenomen in 1820-21, droeg hij over met een Oratio de causis ex quibus explicare possit prosperrimus successus et celerrimus progressus annunciati primum per apostolos eorumque socios Evangelii. Vermelden wij ten slotte zijn inaugureele redevoering te Groningen op 10 Mei 1805 met den titel: Oratio de Jesu Christo Doctore theodidakto, minime Esseno (Gron. 1805), vert. door Lucas Fockens (zie dl. I, kol. 867 v.; de Bie en Loosjes, Biogr. Woordenb. v. Protest. Godgel. in Ned. III, 81-83). Boeles geeft een zeer weinig aantrekkelijk beeld van de houding der leiders en gezaghebben-

[p. 1031]

den in de hoogeschool te Franeker tegenover Tinga, aan het licht komende bij zijn vertrek naar Groningen en besluit: ‘men heeft Tinga zeer onheusch, ja grof bejegend.’

Zijn portret is gegraveerd door C.C. Fuchs.

Zie: B. Glasius, Godgeleerd Nederland III ('s Hert. 1856), 437 v.; T.A. Romein, Naamlijst der predikanten.... van Friesland (Leeuw. 1886), 337, 413, 511, 574; Kerkelijk Handboek (1909), Bijl., 151; (1911), Bijl., 145, 157, 184; (1914), 162 v., 177; W.B.S. Boeles, Frieslands hoogeschool en het Rijksathenaeum te Franeker II (Leeuw. 1879), 706-711; W.J.A. Jonckbloet, Gedenkboek der hoogeschool te Groningen (Gron. 1864), Bijl., 112 (zie zijn handteekening vóór de Bijl., bl. 13); Alphabetische Naamlijst van boeken enz. (1790-1831), 601 v., 628; (1833-1849), 671; Bibliotheca theologica et philos. (Lugd. Bat., Burgersdijk en Niermans, 1900), 799 (no. 899 v.); Kobus en de Rivecourt, Biogr. handwoordenboek III (Zutph. 1870), 51: Handelingen v.d. Maatsch. der Ned. Letterkunde (1829), 8; J.I. van Doorninck, Bibliotheek v. Ned. anonymen en pseudonymen ('s Gravenh.Utr. [1870]), 160 (no. 1575); dezelfde, Vermomde en naamlooze schrijvers II (Leid. 1885), 205 v.; L. Knappert, Gesch. der Ned. Herv. Kerk II (Amst. 1912), 237, 315; J. Reitsma, Gesch. v.d. Hervorming en de Herv. Kerk, vierde druk (Utr. 1933), 454, 456, 491.

Knipscheer