Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 10

[Simonides, Simon]

SIMONIDES (Simon), geb. in de Rijp in 1629, overl. te 's Gravenhage 27 April 1675. Zijn vader was ‘de geneesheer Simon’ in de Rijp. Franciscus Ridderus (zie dl. IV, kol. 1149-51), te Rotterdam zijn ambtgenoot en vriend, in die jaren predikant te Schermerhorn (1643-48), onderwees hem in het Latijn. Hij studeerde te Leiden en werd predikant te Oosthuizen en Hobrede in Aug. 1649, te West-Zaandam in 1651, te Rotterdam in 1652, te 's-Gravenhage 23 Maart 1664. Een zoon van hem, Tobias Simonides, bijgenaamd Haga (dus geb. te 's Gravenhage in 1664 en niet te Sneek?) was sedert 1687 predikant te Heeg (Fr.), overl. einde Dec. 1722. Een andere zoon, Simon Simonides, was sedert 1685 predikant te Buiksloot, overl. in 1694. Een Franciscus Simonides was predikant te Dongjum van 1675 tot 14 Dec. 1682 en tot zijn dood in 1699 te Midlum. Een kleindochter van hem was Alida Tressonier (vgl. dl. VII, kol. 331). In zijn liefde voor het huis van Oranje ging hij nog verder dan Ridderus. Den moord op Johan en Cornelis de Witt noemde hij openlijk ‘eene wrake en een werk Gods’; hij had een welbehagen in de aanschouwing van hun dood in het gezelschap van eenige leden der regeering (zie J. Wagenaar, Vaderl. hist. IV, 182 v.). Joachim Oudaen (zie dl. IX, kol. 739-741) heeft hem in zijn Haegsche broedermoord, waar agter de verantwoording tegen de lasterlijke beschuldiging van Lambert van den Bosch in zijne Reizende Mercurius de Heeren de Wit ten laste gelegd (Leid. z.j.) daarover heftig aangevallen. Verzen (zie ook dl. IV, kol. 1150) verschenen van Simonides in Proufken van geestelijke gezangen achter Huysgezangen gepast op zijn Huys-catechisatie, Hier is bygevoucht: Een proufken.... door Fr. Ridderus (Rott. 1658). Ook elders komen verzen van hem voor; zijn Verhemelde ziel (Rott. 1658) is eveneens in dichtmaat. Hij schreef: Heilige bedenkingen over de bedijking van de Beemster (Ps. 66) (Amst. 1650); Afscheidspredikatie van Oosthuizen (1651): Afscheid van Rotterdam en eerste predikatie in 's Hage (Rott. 1664): Eerste predicatie gedaen in 's Gravenhage op den 23en Martii 1664 in de Clooster- Kerke of nader aenleydinge tot den gekruycigden Christus (Rott. 1664); Vriendenraedt gegeven aen de besochte

[p. 921]

Gemeynte van de Rijp bij een merckelick oordeel Godts over haer gedaen door middel van een verschrickelicke brandt, waarvan de 2e druk ‘meer als twee derde vermeerdert’ verscheen te Rotterdam in 1655, met gegraveerden titel, waarop: ‘Vierbraecken van Godts oordeel voor Nederlandt’; Nieuwjaers-gifte voor de besochte inwoonderen van de Rijp. Bij het droevigh voorval van een tweede verschrickelijke brant onder haer ontstaen (Rott. 1658); Gods oordeelen over Nederland (1655); Wandel naar den hemel; Leven uit den dood; Nieuwejaarsgiften voor de inwoneren van de Republijk; Laatste bevelen; Gedigten; Bloed-bruidegom of gekruiste Christus (Rott. 1664); Vertroostingen voor een zwaarmoedigen (Rott. 1660); Zielsbetragting over het Avondmaal (Rott. 1660); Staat en genezing van een verlaten ziel, eerst uit het Engelsch vertaald door Jac. Koelman (zie in dit deel in voce en A.F. Krull. Jacobus Koelman, Sneek 1901, 356); Noodige boetspraken ('s Gravenh. 1666); Oefenschool voor de vromen ('s Gravenh. 1675); Dankoffer der verloste kerk (1684); Kort begrip van de Godsgeleerdheid en Heidelbergsche Catechismus (Amst. 1693); Heilzame zielsverlustiging over de geestelijke droefheit.... (Rott. 1759); Leidsman der zwakken aan des Heeren tafel (Amst. 1763).

Anoniem verscheen (ook toegeschreven aan Johannes Vollenhove. dl. VI, kol. 1306, en aan David Amya, dl. VIII, kol. 26): De worstelinge Jakobs vervatt. de wonderlijke worstelinge en zalige overwinninghe van Jacob van de Graef (zie dl. II, kol. 500) tot troost van alle geloovigen en op Godt betrouwende zielen, 2 Tim. 4:7, 8, 3e dr. vermeerderd en verbeterd ('s Gravenh. 1672; Amst. 1692; er bestaan ten minste 16 uitgaven, de 16de: Amst. 1751).

Na zijn dood gaf Ridderus van hem uit: De ziel onder een wolcke, of onderwijsinghe voor geestelijcke verlatene, couragie voor het volck des Heeren of Tractaatjen van de geestelycke kloeckmoedigheyt, met een gedicht: De ziel levende in de Doot, of: Jesus op het sterfbed gevonden ('s Gravenh. 1676), misschien verwant met: De ziel onder een wolk (Amst. 1738). In dezen bundel staat ook een ‘voorrede’ van Ridderus en achterin van A. Moonen (zie dl. VIII, kol. 1172 v.): Waermont of herdersklagt over de doot van.... Simon Simonides...., nevens een brief aan de weduwe van den schrijver (Rott. 1676).

Zijn portret is gegraveerd door H. Bary naar J. de Baen.

Zie: B. Glasius, Godgeleerd Nederland III ('s Hert. 1856), 352 v.; Kobus en de Rivecourt, Biogr. handwoordenboek II (Zutph. 1870), 879; Kerkelijk Handboek (1907), Bijl., 118, 152; (1908), 109, 135, 153; Veeris en de Paauw, Vernieuwt kerkel. alphabeth (Enkh. 1750), 187 v.; T.A. Romein, Naamlijst der predikanten.... van Friesland (Leeuw. 1886), 201, 242, 374; G.D.J. Schotel, Kerkelijk Dordrecht I (Utr. 1841), 465 v.; II (Utr. 1845), 276; R. Arrenberg, Naamregister van nederduitsche boeken tot 1787, 393 (Oudaen), 474 v.; Noordbeek en Mourik, Naamrol der godgel. schrijvers, 4e dr. (Amst. [1752]), 161, 548, register; I.J. van Doorninck, Bibliotheek v. nederl. anonymen en pseudon. (s Gravenh., Utr. [1870]), kol. 572 (no. 5504); dez., Vermomde en naaml. schrijvers II (Leid. 1885), kol. 664 (no. 4341); F. Muller, Beschr. catalogus v. 7000 portretten... (Amst. 1853); J. Reitsma, Gesch. v.d. Hervorming en de Herv. Kerk der Ned., 4e dr. (Utr. 1933), 375 (3e dr. 632); Ypey en Dermout, Gesch. der Ned. Herv. Kerk II (Breda

[p. 922]

1822), 502, aant. 603 op blz. 331; Bibliotheca theologica et philos. (Lugd. Bat., Burgersdijk en Niermans, 1900), 585.

Knipscheer