Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 10

[Schrader, Johannes]

SCHRADER (Johannes), geb. in 1721 te Ternaard, overl. 26 Nov. 1783, was een zoon van Ds. Joh. Henricus S., die volgt, bezocht de latijnsche school te Leeuwarden, liet zich in 1738 inschrijven als student aan de hoogeschool te Franeker, en verdedigde aldaar 21 Sept. 1740 een Specimen sextum adnott. philol. ad dicta classica Vet. Test. IJver en aanleg bezorgden hem een provinciale beurs. In 1742 gaf hij verschillende proeven van latijnsche poëzie. In 1743 werd zijn alumniaat door de friesche regeering verdubbeld, ten einde hem in staat te stellen aan de leidsche academie te studeeren, waar hij zich 24 Sept. 1742 als student had laten inschrijven. Op 2 Maart 1744 kreeg hij een aanstelling tot praelector in de geschiedenis en welsprekendheid te Franeker, hetgeen leidde tot de benoeming van gewoon hoogleeraar (27 April 1748) als opvolger van prof. Arntzenius. Hij aanvaardde 1 Mei 1749 zijn ambt met een dichterlijke oratie De poetis, praecipue recentioribus, qui Latine scripserunt. Op 4 Febr. 1752 hield hij op last van curatoren een lijkrede op stadhouder Willem IV in latijnsche verzen. Op 19 April 1764 werd hij professor in de poësis. Hij gaf in het licht de volgende latijnsche gelegenheidsgedichten, bij hoogtijden van het hof: Epicedium Guil. Car. Henrico Frisoni (Fran. 1752); Epicedion regiae Brittaniarum principi Annae (Fran. 1759); Carmen natalicium filio Caroli Christiani principis Nassovio-Weilburgici et Carolinae, 1760; Epicedion Mariae Ludovicae (Fran. 1765; Panegyricum carmen Arausionis et Nassauviae

[p. 895]

principi Guilielmi V (Fran. 1766). Verder verschenen: Musaei grammatici de Herone et Leandro carmen (Leov. 1742); Observationum liber (Fran. 1761); Specimen observat. dissertationis academicae causa propositum (Fran. 1772); Epistola critica ad P. Burmannum de variis epigrammatibus Anthologiae Latinae (Tom. II, Amstelod. 1775); Liber emendationum (Leov 1776); Carmina (Leov. 1786). Wat de oudere Burman voor de beoefening der latijnsche dichtkunst voor de eerste helft der 18de eeuw was geweest, dat was Schrader voor de tweede helft. Hij kweekte een school van dankbare leerlingen, waaronder E. Wassenbergh. Op 25 Sept. 1746 trad hij in het huwelijk met zijn nicht Alida Beata Schrader, een bemiddelde weduwe met kinderen, die hem een buitengoed nabij Leiden aanbracht, waar hij zijn zomervacanties placht door te brengen, omgeven door de toongevers der leidsche hoogeschool. Na haar dood (12 Dec. 1771) hertrouwde hij op 14 Juni 1772 met Elisabeth Vitringa, die een buitenverblijf had niet ver van Leeuwarden.

Zijn door D.J. Ploegsma geschilderd portret is in het stadhuis te Franeker en was in 1877 op de tentoonstelling te Leeuwarden; een lithografisch portret door J.H. v.d. Heyden in Boeles, Friesl. hoogesch.

Zie: E. Wassenbergh, Laudatio funebris J. Schraderi (Fran. 1784); Lucian Müller, Geschichte der klass. philologie in den Niederlanden (Leipzig 1869), 99-101, 214; W.B.S. Boeles, Frieslands hoogeschool (Leeuw. 1889) II, 491-497 (met portret).

Wumkes