Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 9

[Verschoor, Jacobus]

VERSCHOOR (Jacobus), geb. te Vlissingen in 1648, overl. te Middelburg in 1700. Hij studeerde te Leiden (ingeschr. 1 Sept. 1665) en was (reeds te Vlissingen) lid van de Waalsche gemeente, maar wegens wangedrag gecensureerd. Toen hij zijn proponentsexamen had afgelegd voor de classis Leiden, wilde deze hem de akte van toelating tot het predikambt niet uitreiken voordat hij met zijn gemeente te Vlissingen was verzoend. Hierop wendde hij zich tot de classis Walcheren; daarna tot die van Zuid-Beveland; doch vergeefs. Predikend buiten de kerk wist hij vele volgelingen om zich te vereenigen. Hij begon omstreeks 1680 ‘op oud-Vlissingen in een hov, dat tans’ [1758] aan Claude du Chuij toekomt, en dat daarvan in de wandeling nog genaamt wort de Hebreeuwsche kerk’ (G. Vrolikhert in Vlissingsche Kerkhemel, blz. 196, aant. 1). Hierna was hij met toenemend gehoor werkzaam op het kasteel West-Souburg. Ook beproefde hij het te Leiden, maar hier werd hij verbannen (1688-93). Hij hield een twistgesprek met Adrianus van Deinse te Vlissingen in 1694 (dl. VIII, kol. 366). In Maart 1697 werd te Middelburg een twistgesprek gevoerd ten huize van den burgemeester Steven Voet met de predikanten aldaar: Nicolaas

[p. 1204]

Schorer en Jacobus Fruytier (zie dl. VI, kol. 525). Margaretha van Dijk (dl. VIII, kol. 453) stond aan zijn kant. Na zijn dood verliep zijn aanhang. Niettemin verscheen: Verzameling der werkjes van den heer Jacob Verschoor en eenige zijner discipelen (Amst. 1731). Nog tijdens zijn leven verscheen: Het opregte gereformeerde gevoelen van de vervolgden door de classen van Walcheren, dat zelfs een opdracht bevat ‘aan de Ed. Achtb. Heeren van Middelburg’. Verschoor gaf uit een Conferentie.... na het gesprek van 1697. Zijn vrienden lieten in 1700 een zilveren penning slaan, beschreven in de Vries en de Jonge, N. Gedenkp., dl. II; ook een gedicht, vermeld in de la Rue, Geletterd Zeeland (1741), 238. Zijn volgers heeten ‘Verschoristen’, en worden ook ‘Hebreeuwen’ genoemd, omdat, naar zij meenden, ieder hunner de hebreeuwsche taal moest kennen of althans beoefenen. Men rekent hen ook tot de ‘Antinomianen’ of ‘Wetsbestrijders’.

Zie: J. Reitsma, Gesch. v.d. Hervorming en de Herv. Kerk der Nederl. (3de dr., Utr. 1916), 660 v.; Ned. Arch. voor Kerkel. Gesch. I (1841), 274, VIII (1848), 67-91; Doopsgezinde Bijdragen (1891), 65.

Knipscheer