Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 9

[Sladus, Mattheus]

SLADUS (Mattheus), geb. te Amsterdam 9 Juni 1628 (ged. aldaar in de Nieuwe kerk 12 Juni 1628, getuige de amsterdamsche predikant Ds. Eliazer Swalmius), overl. te Shotover Hill bij Oxford 20 Dec. 1689, geneesheer. Hij was een zoon van den voorgaande en liet zich als medisch student te Leiden inschrijven op 8 April 1644. Nadat hij in 1649 te Helmstadt tot doctor in de medicijnen was gepromoveerd op een proefschrift, getiteld De asthmate, vestigde hij zich als geneesheer te Amsterdam en was aldaar van 1650-68 aan het gasthuis verbonden. Hij was lid van het bekende ‘Collegium anatomicum Amstelodamense’. Na den dood van J.A. van der Linden werd hij in 1666 als professor in de geneeskunde te Leiden beroepen, welk professoraat hij evenwel - gelijk een hem te Amsterdam aangeboden hoogleeraarschap in de anatomie - afsloeg. Evenals zijn vriend J. Swammerdam schijnt hij zich zeer veel met embryologische studies te hebben beziggehouden. Toen hij een bezoek aan Oxford had gebracht overleed hij plotseling op de terugreis naar Londen in zijn reiskoets aan een beroerte en werd den 22sten Dec. 1689 in de St. Peterskerk te Oxford begraven. Zijn bibliotheek werd 30 Mei 1690 te Amsterdam verkocht door de boekverkoopers Hendrik en Dirk Boom. Hij was waarschijnlijk ongehuwd.

Onder het pseudoniem (anagram) Theodorus Aldes, Anglus, schreef hij: Dissertatio epistolica de generatione animalium Harveium interpolata et tribus observationibus auctior (Amst. 1666, tweemaal herdr. Frankf. 1668); Epistola qua describitur recenter impregnatae feminae in-

[p. 1039]

cisio a Ruyschio facta (Amst. 1668): en Observationes in ovis facta (Amst. 1673), welke verhandelingen reeds spoedig na hun verschijnen zoo zeldzaam werden, dat Ruysch ze in Magnet's Bibliothecae anatomicae (I, 750-758) liet opnemen, waarschijnlijk omdat deze - evenals Haller - meende, dat ze ‘exigua sed memoriae digna libella’ waren. Verder schreef Sladus een brief over de kamfer, door Boccone in zijn Recherches (nederl. vert. Natuurkundige naspeuringen op proef- en waerneemingen gegrond, Amsterdam 1744) opgenomen.

Sladus was ook een uitstekend kenner van het Grieksch. Hij schreef een commentaar op het Lexicon van Hesychius en op werken van andere grieksche schrijvers. Zijn Emendationes msc. in Galeni Glossas Hippocraticas, die in Jani Cornarii Operum Hippocratis edit. Gr. Basieliensi (p. 542-562) voorkomen, gingen uit de bibliotheek van prof. J. Burman (overl. 1779) over in het bezit van J.F. Clossius. Hij schreef een grieksch vers voor in Gul. Piso, De Indiae utriusque re naturali et medica (Amst. 1658). Ook komt van Sladus een grieksch Carmen ad Paulum Terhaarium voor in Poëmatia Εὐγαϱιστιϰα et Ἐγϰωμιστιϰα ad clarissimum.... Dr. Paulum Terhaarium (z.p. 1659), gericht aan zijn vriend Paulus ter Haar, toen deze in 1659 benoemd was tot professor te Duisburg.

Zie: C.G. Jöcher, Gelehrten Lexikon IV, 633; J.H. Verheyk, Oratio saecularis de antiquitate et vicitudinibus scholae (1778), 55, 56; Cat. Msc. Burmanni, 6; A. Haller, Bibliotheca anatomica I, VI, 549; Navorscher VIII (1859), 377; Alb. Stud. Leiden; Biographisches Lexikon der hervorragenden Aerzte aller Zeiten und Völker V (1887), 431 i.v. Slade; Dictionary of National Biography XVIII, 365 i.v. Slade; Kleerkooper-van Stockum, De boekhandel te Amsterdam, 68; J.F.M. Sterck, Een zoekgeraakte versregel van Vondel in het Dertiende Verslag der vereeniging Het Vondel-Museum. (1928), 30; Bibliotheca medica Neerlandica (1930), 504; B.W. Th. Nuyens, Het ontleedkundig onderwijs en de geschilderde anatomische lessen van het chirurgijnsgilde te Amsterdam, 30.

Wijnman