[Karelsz., Cornelis]
KARELSZ. (Cornelis) of Karelsen, waarschijnlijk geb. in het stadje Sichem in Brabant in het begin der 16de eeuw, begr. te Amsterdam in de Oude Kerk 30 Mei 1554, boekverkooper. Als zoodanig werd hij geadmitteerd te Amsterdam 18 Sept. 1546, hoewel hij aldaar waarschijnlijk reeds vroeger gevestigd was. In 1550 huurde hij van de stadsregeering een ‘stede opte nieuwe brug tusschen die twee doeren van 't paelhuys’; zelf woonde hij bij de St. Olofspoort in ‘het gulden missael’, uit welk uithangteeken zijn aanhankelijkheid aan de katholieke kerk blijkt. Door hem werden een aantal boekjes uitgegeven op geneeskundig gebied, gedrukt bij Steven Joessen te Kampen, n.l. Medicijnael Boeck .... per Johannem Schoover (moet zijn Schoener) .... wten Hoechduytsche getranslateert etc. (1551); Remedie curative van Wonden ende zeeren des .... D. Lanfranci .... getranslateert wte Hoechduytsche (1551); Corte Instructie ende onderwijsinghe M. Johannes Carethani van de Aderlaten wten Hoechduytsche ghetranslateert (1551); Een nieu Wondt Boeck ende Chyrurgien handtwerckinge .... Hoechduytsch gemaect per Symonem Andree (1551); Den troest der crancker mensche .... door .... Franciscum Henrici (1551) en Viervoudich Tractaet Boeck .... ghecopuleert ende vergadert by Symon Andriessen van Aemstelredam (1552). Het adres van Cornelis Karelsz. op deze boeken luidt: ‘by Sinte Olifs poorte int gulden Missael. Voortsstaende ant Paelhuyske op dye Nyeuwe Brugghe’.
In 1551 moet bij hem verschenen zijn de eerste druk van het z.g.n. Leeskaartboek van Wisbuy van Cornelis Anthonisz., later nagedrukt o.a. door Jan Ewoutsz. zoon Harmen Jansz. Muller (dl. VII, kol. 894). In 1553 was de bekende kaart van Amsterdam van denzelfden Cornelis Anthonisz. bij Cornelis Karelsz. te koop.
Hij was omstr. 1540 gehuwd met Heyltje Goodschalcksdr, na wier dood (omstr. 1550) hij in 1551 hertrouwde met Anna Pauwelsdr. Uit het eerste huwelijk werden geboren: Carel (geb. omstr. 1541, ‘innocent en miserabel’, jong gestorven), Christoffel (geb. omstr. 1546, de bekende graveur, die den naam van Sichem aannam, zie het art. in dit dl.), en Hendrik (geb. omstr. 1548, jong overl.); uit het tweede huwelijk: Truye (geb. 1552, twee maal gehuwd) en Cornelis (geb. 1554, jong overl.). De weduwe van Cornelis Karelsz. hertrouwde met den snijder Hendrık Warnarsz.
Hij had een broeder, Gerrit van Sichem, die hopman was in spaanschen dienst en blijkbaar wegens uitlandigheid bij de voogdijbenoeming der kinderen van Cornelis Karelsz. werd gepasseerd. Deze komt, evenals Mr. Jan Dommer (in 1576 procureur-generaal van Friesland), als zwager voor van Maria Vos, gehuwd met Jan Persyn, woonachtig op de Plaats te 's Gravenhage (1570). In 1572 lag hij met een garnizoen te Voorburg en behoorde blijkbaar tot den aanzienlijken stand.
Zie: P. Scheltema, Aemstels Oudheid IV, (1861), 235; E.W. Moes, De Amsterdamsche Boekdrukkers en Uitgevers in de Zestiende Eeuw I (1900), 203 o.v.; Navorscher XVII, 77; Oud-Holland II (1884), 178, 186; Alg. Ned. Familieblad XIII (1900), 267; Genealogische en heraldische bladen VI (1911), 279; C.P. Burger Jr., in
Auteursrecht onbekend