Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 9

[Jarrige, Pierre of Petrus]

JARRIGE (Pierre of Petrus), of Jarrigius, geb. te Tulle (Limosin) omstr. 1606, overl. aldaar 26 Sept. 1670. Jarrige was vóór 1646 een beroemd prediker in het Jezuïeten-college te Rochelle geweest, maar (naar hij zelf later verklaart uit wrok of nijd) gereformeerd geworden. Hij liet zich 3 Febr. 1647 te Leiden inschrijven als student in de wijsbegeerte en de godgeleerdheid. Hij kreeg 15 Nov. 1649 verlof om aan de universiteit colleges in de welsprekendheid te geven zonder titel van professor en als proef. In dien tijd schreef hij: Scheybrief, dewelcke Pater P. Jarrige heeft ghesonden aen zijn oversten. Spoedig daarna verscheen: Declaration du sieur Pierre Jarrige (Leiden 1648), terstond vertaald als: Verklaringe van den heer Pieter Jarrige, voor dezen Jesuyt van de vierde belofte en prediker, uytgesproocken in de fransche kercke tot Leyden 25 Maart 1648, ende nu in Nederduyts vertaelt door J.V.S. (Leid. 1648). Het scheen dat hij predikant zou worden. Te meer nadat hij door toedoen van de Jezuïeten werd veroordeeld tot de galg en tot verbranding van zijn lijk. Voorloopig werd zijn beeltenis verbrand. Zijn fel boekje: Les Jesuistes mis sur l'Eschafaut (Leid. 1648) werd 28 Nov. 1648 in Frankrijk ook in het openbaar verbrand, hetgeen blijkt uit: Sententie des Hof van 't Parlement van Bourdeaux, uytghesproken den 26 Nov. tegen een Boecxken van lasteringe, gemaect door Piere Jarrige nieuwen apostaet (Bord. 1648). Een pater Jean Beaufés heeft dit boekje bestreden in: Les ímpiétés et sacrilèges de Jarrige, waarop hij antwoordde met: Réponse aux colomnies de P.J. Beaufés. Beide boekjes van Jarrige werden in 1649 te Leiden herdrukt. Nog in 1676 verscheen een vijfde druk. Bovendien een latijnsche vertaling (Lugd. Bat. 1665) en een duitsche (Breslau 1761).

[p. 458]

Toch wist pater Ponthelier, verbonden aan het gezantschap van Frankrijk in 's Gravenhage, hem te bewegen te Antwerpen weer roomsch te worden. Jarrige erkende in Retraction du père P. Jarrige .... retiré de sa double apostasie (Anvers 1650; ook herdrukt) in onbezonnenheid en uit wraakzucht protestant te zijn geworden. Nog verscheen van Jean Nicolai Luxembourgeois: Responce à la retraction .... (Amst.) en: Remarques sur la retraction .... (Leid. 1651). Hierna leefde Jarrige in afzondering te Tulle.

Zie: de Bie en Loosjes, Biogr. Woordenb. van Protest. Godgel. in Ned. IV, 531 v.; M. Siegenbeek, Gesch. der leidsche hoogeschool 1575-1825 (Leid. 1832), II, toevoegselen en bijl., 270; H.C. Rogge, Geschriften betreffende de Ned. Herv. Kerk .... Roomschen (Amst. 1864), 123; Bronnen gesch. leidsche univ. door P.C. Molhuysen III (Rijks gesch. publ. 38), 22, 25, 26, 30, 31.

Knipscheer