Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 8

[Madelijn, Hans]

MADELIJN (Hans), afkomstig uit de Palts, waar hij waarschijnlijk omstreeks 1605 is geboren, gesneuveld op Amboina 1639. Als soldaat in dienst getreden bij de O.I.C., maakte hij, tot sergeant bevorderd, deel uit van het bataviasche garnizoen, toen de hoofdstad door Baoereksa, den aanvoerder der troepen van den soesoehoenan van Mataram, belegerd werd (1628). De vijand deed in de tweede helft van September een ernstigen aanval op de veldschans Hollandia aan het z.o. deel der stad, Madelijn bood daar met 25 man en twee kleine stukken geschut den belegeraars weerstand. Een heele maand had het beleg al geduurd, zoodat er den javaanschen aanvoerder veel aan gelegen was, althans dit succes: het nemen van deze redoute, aan zijn vorstelijken meester te kunnen berichten. In den nacht van 21 op 22 September werd van weerszijden met groote volharding gestreden, tot ten slotte kruit, granen en vuurpotten waren verbruikt en geen werptuigen meer aanwezig waren. Toen viel M.'s oog op eenig zwaar vaatwerk in een eenigszins verborgen hoekje der soldatenkamer. Met de kracht der wanhoop werden nu deze vaten met hun kwalijk te noemen inhoud op de bloote lijven der Javanen neergeslingerd, die vol afschuw, al scheldend op die vuile Hollanders, schielijk de wijk namen. Langs den minst bevuilden kant liet M. zich toen naar beneden zakken om J.P. Coen verslag van het gebeurde uit te brengen. Deze nam terstond zijn maatregelen. Den volgenden dag had een algemeene uitval plaats, die Baoereksa noodzaakte naar zijn kampement terug te wijken. Sindsdien voerde deze schans den naam Kota Tahi, waarvan het tweede lid den inlandschen naam van den inhoud dier vreemdsoortige projectielen is. Later is de inmiddels overbodig geworden redoute als leerlooierij gebruikt, terwijl de G.-G. Johan Camphuijs haar plaatste op de lijst der historische gedenkteekenen. In 1766 is Kota Tahi evenwel geheel verdwenen.

Madelijn werd natuurlijk de held van den dag en alom gevierd; zelfs kon hij zich de weelde van een rijpaard veroorloven. Al was voor hem, als vreemdeling de promotie niet heel voorspoedig, toch bracht hij het tot luitenant. In dien rang is hij gesneuveld bij het dempen van den algemeenen opstand in de Molukken

Zie: Valentijn, IV; de Jonge Opkomst V, XXI-XXIV; de Haan, Oud- Batavia I (Batav. 1922).

Bartelds