Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 8

[Lom, Petrus van (1)]

LOM (Petrus van) (1), geb. te Venlo, overl. te Zoetendaal 7 Oct. 1476, trad in de Norbertijner abdij Averbode en had er het ambt van cantor bekleed, toen aldaar gedurende eenige jaren oneenigheid heerschte over de abtsbenoeming. Na den dood van den abt Daniel Laeeman, was met eenparige stemmen op 17 Aug. 1441 Jan van Meerbeeck, tot dan toe provisor der abdij, tot diens opvolger gekozen en plechtig als zoodanig ingeleid. Paus Eugenius IV bevestigde echter deze keuze niet en stelde Jan Balduini, kanunnik der abdij St. Nicolaas te Veurne, tot abt van Averbode aan (27 Sept. 1441). Deze benoeming had heel wat ontstemdheid en verwarring gebracht en de gekozen abt of elect en een deel der kloosterlingen besloten het gezag van Balduini niet te erkennen. De prior, Jan van Zolder, vertrok met den elect en zijn volgelingen uit de abdij; zij begaven zich eerst naar Luik, vandaar naar Keulen en vervolgens naar Bazel, waar Jan van Meerbeeck zich in 1442 tot abt liet inzegenen. Hij nam zijn verblijf te Keulen en stierf daar plotseling op 4 April 1443, zoodat men zelfs Balduini verdacht hem door vergif te hebben laten ombrengen. Meer verbitterd dan ooit kwamen de te Keulen verblijvende kanunniken, slechts vijf in getal, met den oud-prior Jan van Zolder aan het hoofd, bijeen en gingen tot een nieuwe verkiezing over; hun keuze viel op Petrus van Lom, die zich naar Bazel begaf, waar hij gehoorzaamheid zwoer aan de Synode en aan den door haar uitgeroepen tegen paus en in zijn vermeende waardigheid van abt werd bevestigd (18 Jan. 1444). Balduini echter van dit alies onderricht, protesteerde hiertegen op krachtige wijze en sprak den banvloek over den tegenabt en zijn volgelingen uit. Eenige invloedrijke mannen boden hun bemiddeling aan om een vergelijk tot stand te brengen. Vooral Diederik Pollaert, kanunnik der O.L.V.-kerk te Aken, die de abdij Averbode zeer genegen was, spaarde moeite noch kosten. De tegenabt stemde ten slotte in diens voorstel, om een onderhoud met Jan Balduini of diens gevolmachtigden te aanvaarden, toe, en begaf zich met dat doel naar

[p. 1066]

Maastricht. Hier werd hij echter op bevel van Jan van Heinsberg, bisschop van Luik, die verkeerd ingelicht was over de bedoelingen van Petrus van Lom, door den schout en een gerechtsdienaar vastgegrepen en gevankelijk naar Averbode gevoerd (Dec. 1447). Verbitterd over deze behandeling, begon hij, mede op aanhitsen van zijn vrienden, Balduini opnieuw te dwarsboomen. Eindelijk werlen, door tusschenkomst van bovengenoemden Diederik Pollaert, nieuwe onderhandelingen aangeknoopt, die tot een goed einde werden gebracht. Petrus van Lom verklaarde zich bereid Balduini als zijn rechtmatigen overste te erkennen; hij zag af van alle werkelijk of vermeend recht op den abtelijken titel en beloofde om al de nog overblijvende ontvreemde stukken, die aan de abdij toebehoorden, terug te laten brengen. Balduini van zijn kant verbond zich om zijn vroegeren tegenstander geen vernederende straf op te leggen, om hem buiten de abdij een plaats aan te wijzen, waar hij zijn verdere dagen in vrede slijten kon en om de gemaakte onkosten en schulden voor eigen rekening te nemen. De overeenkomst werd omstreeks Paschen 1448 tot voldoening van beide partijen voorgoed bezegeld. Petrus van Lom overleed 7 Oct. 1476 als pastoor te Zoetendaal, waar hij Willem van Eggertingen als zoodanig was opgevolgd.

Zie: De Norbert. abdij van Averbode (Averbode 1920), 98-106.

Verzijl