Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 8

[Holwerda, Jan Hendrik]

HOLWERDA (Jan Hendrik), geb. te 's Gravenhage 16 Sept. 1805, overl. te Oegstgeest 15 April 1886. Hij studeerde te Leiden in de letterkunde. Op 8 Febr. 1827 werd zijn antwoord op een prijsvraag bekroond. Toen hij hierna in de godgeleerdheid ging studeeren, legde hij zich vooral op de oostersche talen toe. Hij promoveerde op: Dissertatio de colloquio Jesu cum Nicodemo (Hag. Com. 1830). Hij was predikant te 't Woud sedert April 1831, te Assen sedert Aug. 1835, te Gorinchem sedert 3 Sept. 1837; emeritus 1 April 1872. Zijn afscheidsrede is uitgegeven: Herinneringen van een predikant.... (Gorinch. 1872). Ook na zijn emeritaat bleef hij rector van de latijnsche school, welk ambt hij sedert 1866 had bekleed, totdat deze school in 1879 is opgeheven. Daarna vestigde hij zich eerst te Voorschoten, later te Oegstgeest. In 1838 is hij gehuwd met T.C. Bertling.

Hij schreef ter voorbereiding van een nieuwe uitgave van de Joodsche Geschiedenis van Flavius Josephus: Emendationum Flavianarum specimen (Gor. 1847), waarop de leidsche hoogeschool hem benoemde tot doctor honoris causa in de letteren. Later volgden in deze richting: Observationes criticae in Flavii Josephi Antiquitatum Judaicarum librum XVIII in Mnemosyne 1853, 111 enz., en Allerlei uit Josephus in Verst. en meded. Kon. ac. v. wetensch. (letterk. ze reeks, II). Over Philo Judaeus gaf hij uit: Annotatio critica in Philonem Judaeum, en: Annotatio critica in Philonis Judaei librum de posteritate Caini in Versl. en med. alsvoren 2e reeks, III en 3e reeks, I. Na de uitgave van W.A. van Hengel (dl. III, kol. 575-577) in

[p. 803]

1852 schreef Holwerda: De betrekking van het verstand tot het uitleggen van den Bijbel (Gor. 1853) en eenige andere werken over hetzelfde onderwerp; ook in Jaarb. v. Wetensch. theologie XII: Nog eenige opmerkingen betreffende Mt. 3:15; 27:28, enz.; en in Boekzaal 1855: Antikritik. Van P. Hofman Peerlkamp' s (dl. II, kol. 1079) Opmerkingen betreffende de Staten-overzetting van de Evangelién en Handelingen der apostelen (Amst. 1855) schreef Holwerda een aankondiging in Alg. Konst- en Letterbode van 1855 (no. 44), waarop Peerlkamp antwoordde, terwijl Holwerda liet volgen: Een woord aan den schrijver.... in Bijbl. v.d. Referent (1856), en wederom: Open brief aan den schrijver (ald. 1856). In het Nieuwe Jaarb. v. Wetensch. Theol. I, 55 v.v. schreef hij: Proeve eener verklaring van Rom. 9:5, en later: Nog een woord over Rom. 9:5 (ald. II, 358 v.v.). Op later leeftijd volgde: Annotatio critica in Xenophontis Hellenica (Amst. 1866). Toen G. Vissering in Nov. 1859 den tweeden druk in het licht zond van zijn: Al de boeken des Nieuwen Verbonds (uit het grieksch op nieuw vertaald) (Schoonhoven, z.j.) richtte hij ook ‘een woord van dank tot zijn waarden vriend Dr. J.H. Holwerda’, die hem ‘met den schat zijner grondige kennis meermalen welwillend te dienst heeft gestaan’.

Nog schreef hij: De gedachte aan het oordeel des Heeren... (Gor. 1860), een preek ter bevestiging van een ambtgenoot (A. de Pecker) en in Jaarb. v. Wetensch. theol. (1856): Iets over de plaats van Ignatius in Ep. ad Philad.; in Nieuwe Jaarb. v. wet. theol. (V.): Tischendorfen ed. septima Novi Testamenti; in Letterk. Levensber. (1863): Levensberigt van C.G. Boonzajer (dl. III, kol. 141); in Godgel. Bijdr. (1868): Bijdragen tot de gesch. v.d. canon des N.T.; in Levensbode (1873): Moderne orthodoxie en vergelijkende godenleer.

Zie: de Bie en Loosjes, Biogr. Woordenb. v. Prot. Godgel. in Ned. IV, 194-196; Alphabet. Naaml. v. boeken, enz. (Amst. 1858), 304; Brinkman's Catalogus (Amst. [1884]), 547; Kerkelijk Handboek (1907) Bijl. 116, 166.

Knipscheer