Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 8

[Hendricxz, Marcelis]

HENDRICXZ. (Marcelis), alias Trufel, geb. te 's Hertogenbosch, terechtgesteld te Dambrugge bij Antwerpen in Januari 1571. Hij was inwonend poorter van 's Hertogenbosch en komt in de stukken meestal voor als Marcelis Trufel of Truyffelken. Hoewel hij de partij der Geuzen was toegedaan, week hij in 1566 niet het land uit, maar bleef steeds in geheime betrekking met verschillende uitgeweken poorters zijner stad, o.a. met Herman de Ruyter. Hij wist van diens plannen om het slot Loevestein te verrassen en bleek zelfs van nabij bijzonder goed op de hoogte te zijn. Want op Zaterdagavond 9 Dec. 1570 verraste Herman de Ruyter Loevestein, en Zondag 10 Dec. 1570, 's morgens tusschen 8 en 9 uur, was Marcelis Trufel reeds in Heel bij 's Hertogenbosch, om een schuit te huren, z.g. om zijn vrouw en kinderen naar Gorinchem of Woudrichem te voeren. Toen de schippers op Maandag 11 Dec. 1570 bij den Empelschen dijk kwamen, vonden ze daar Marcelis Trufel met nog acht andere mannen. Onder voorgeven dat zijn vrouw en kinderen nog in de stad wilden achterblijven, ging dit gezelschap aan boord, en onderweg werden de schippers door bedreigingen gedwongen om bij Loevestein aan te leggen. Trufel bracht aan Herman de Ruyter de beloofde versterking.

Bij de herovering van het slot door de Spanjaarden op 19 Dec. 1570 behoorde hij onder de gevangenen, werd met de anderen op wagens door Heusden naar 's Hertogenbosch gevoerd, waar zij op 28 Dec. 1570 gelegd werden in het huis van

[p. 749]

Goessens van Hedel. Op 2 Jan. 1571 kwamen de gevangenen in Antwerpen aan, en werden daar 's nachts jammerlijk gepijnigd. Op 12 Jan. 1571 werd hij bij vonnis te Antwerpen ter dood veroordeeld, en in Febr. 1571 werden den scherprechter zijn gemaakte kosten uitbetaald.

Zie over hem: Bor, Gelegenheyt van 's Hertogenbosch (1630), 34; van Zuylen, Invent. Archief van 's Hertogenbosch II, 848; Hermans, Verzameling van Kronieken, 301; Kon. Bibl. handschr. No. 71 C 38, fol. 98-99; Archief van Keulen, brief van 4 Jan. 1571, zie Hohlbaum, Invent. Hansischer Archive I, 283; Archief van Heusden, Stadsrekenboek van 1570; Archief van 's Hertogenbosch, Kroniek van Aelbertus Cuperinus; Acquoy, Herman de Ruyter: papieren van prof. Acquoy in de Univ. Bibl. te Leiden, en vooral de afschriften van stukken over Loevestein in 1570, door ondergeteekende verzameld en berustende in de Bibl. van het Hist. Genootschap te Utrecht.

Vogels