Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 8

[Haeffacker, Egidius]

HAEFFACKER (Egidius, Gillis, Jillis), Hafakerius, priester, licentiaat in de theologie, geb. te Vreeswijk en waarschijnlijk aldaar overl. begin 1623. Hij studeerde tot 1618 te Keulen in het hollandsch college onder de meesters Leon. van der Meer (Marius) en Alard van der Wielen. Het was toen de tijd der hevige geschillen tusschen Gomarus en Arminius. Ter verkrijging van den graad van licentiaat bewerkte hij op aandrang zijner oversten een proefschrift over die geschillen. Het werd uitgegeven onder pseudoniem Sal. Theodotus en verscheen nog hetzelfde jaar in een verbeterde en vermeerderde uitgave: Enotikon dissecti Belgii in quo historica relatio originis et progressus eorum dissidiorum continetur, quae in Foederatis Belgii Provinciis Remonstrantes et Contra- Remonstrantes per annos aliquot exagitarunt; itemnque post status controversiarum explicationem vera inquiritur ratio dissensiones istas componendi et solidam in religionis negotio concordiam inveniendi. Per Salomon Theodotum, apud Ubios S.S. Th. Studiosum, 312 blz., gedrukt bij Wendelinus Junghen te Ursel in Wetterau (1618). De titel van de 2e uitgave is een weinig gewijzigd: Enotikon sive Pacificatorium dissecti Belgii in quo post historicam relationem originis et progressus eorumn dissidiorum quae in Federatis Belgii Provinciis Remonstrantes et Contra-remonstrantes per annos aliquot exagitarunt, vera requiritur ratio dissensiones istas componendi et solidam in Religionis negotio concordiam inveniendi. Per Salomonem Theodotumn - Editio secunda ab ipso authore aucta et emendata.

In een exemplaar, 1896 in het bezit van jhr. Mr. W. de Jonge te Utrecht, was bijgeschreven door den studiegenoot van Gillis H., Joh. Stalenus pastoor te Rees: ‘Nomen confictum studio: alioquin nomen fuit Aegydius Hafackerus. In de tweede uitg. betitelt hij zich niet meer als student. Hij was bevorderd tot professor aan het hollandsch college, doch was reeds 1619 in de hollandsche missie werkzaam. Ook Val. Andreas, Bibl. Belg. en Sweertius vermelden Aeg. Alfackerius als schrijver van Enotikon zonder van zijn pseudoniem te gewagen.

[p. 656]

Einde 1619 was hij werkzaam als pastoor-missionaris te IJsselstein, Benschop, Polsbroek, en Capelle. Hij besteedde zijn vrijen tijd om een werkje ter perse te leggen, een verzameling van 213 gezangen, enkele in het Latijn, doch met een vertaling erbij, in gelijke versmaat; boven de eerste strophe der liedekens is de wijze in notenschrift aangegeven: sommige zijn met vier of zes stemmen in muziek gesteld: Het Paradijs der Geestelycke ende Kerkelycke Lofsangen op de principaelste feestdaghen des gheheelen jaers, gheplant door Salomon Theodotum licenciaet in de Godtheid ('s Hertogenbosch, Jan Janz. Scheffer 1621); Scheurleer, Nederl. Liedboeken (1912), blz. 42-43 vermeldt verscheiden drukken, nml. een 2en druk te 's Hertogenbosch 1627, antwerpsche drukken van 1632, 1638, 1646, 1648, 1653, amsterdamsche van 1679 en zonder jaar. Het werkje maakte opgang. Zie over dit werk nog: Dietsche Warande (1896), 201-214.

In het voorjaar 1622 had de schout van IJsselstein pastoor Haefacker op het kasteel gevangen doen zetten. Om zijn ‘paapsche stoutigheden’ werd hij uit de baronie van IJselstein gebannen. Waarschijnlijk vond hij een schuilplaats in zijn geboortedorp Vreeswijk. Hij overleed reeds in het voorjaar 1623; de juiste datum en plaats zijn niet bekend. Uit een verordering van het hoofd der Missie, 1622, Batavia sacra II, 88, blijkt, dat Aeg. H. ook kanunnik van Deventer was.

Zie: Foppens, Bibl. Belg., 25; Bat. Sacra II, 155; Hist. ep. Ultraj., 192; Taxandria XV, 229; Hist. episc. Daventr., 34; Archief aartsb. Utrecht X, 196, XIV, 362, XX, 361, XXIII, 239-241.

Fruytier