[Duraeus, Johannes]
DURAEUS (Johannes) of Durie, Dury, geb. te Edinburg omstr. 1595, overl. te Kassel omstr. 1680. Zijn vader, Robert Durie, was van 1609 tot zijn dood in 1617 predikant van de schotsche kerk te Leiden. Johannes Duraeus studeerde te Leiden en te Oxford en werd predikant bij de engelsche gemeente te Elbing (Pruisen). Hier had de zweedsche jurist Kaspar Godeman, een Lutheraan, omstr. 1628 een plan van overeenstemming tusschen Lutherschen en Gereformeerden in zake de leer over het Avondmaal ontworpen en riep het oordeel van Duraeus in. Deze nam de voorgestelde zaak zóó ter harte, dat het zijn levensroeping is geworden om de beoogde verzoening tot stand te brengen. Hij ging naar Engeland, Duitschland, Nederland, Zweden (1635-1638), Denemarken (1639). Hier was hij eerst anglicaansch predikant te 's Gravenhage tot 1644, terwijl hij in 1645 zich weer bij de presbyterianen aangesloten heeft. Als zoodanig was hij korten tijd in dienst bij de engelsche gemeente te Rotterdam. Zijn pogingen voor zijn ideaal waren bij de gereformeerde synoden echter vergeefsch. Van 1649-60 doorreisde hij weer vele landen van Europa om ‘de unie van alle gereformeerden’ te bevorderen. In April 1655 zal hij weer in ons land zijn geweest; in 1657 was hij weer in Engeland; in 1661 te Amsterdam. Hier gaf hij uit: Irenicorum tractatuum prodromus (Amst. 1662). Ten slotte vond hij althans een levensonderhoud bij de weduwe van Willem IV van Hessen-Kassel, Hedwig Sophie, te Kassel. Zijn levensideaal heeft hij eerst in 1674 opgegeven. Hugo de Groot (dl. II, kol. 523-528) heeft met hem briefwisseling gehad. Zijn geschriften vindt men bij Jëcher, Attgem. Gelehrten-Lexicon
II, kol. 252. Zijn invloed is ook te Utrecht merkbaar, zooals blijkt uit het standpunt van Voetius en de utrechtsche vroedschap daartegenover (1661-65).
Zie: van Langeraad en de Bie, Biogr. Woordenboek van Protest. Godgel. in Ned. II, 659-661; A.C. Duker, Gisbertus Voetius III (Leid. 1914), 158, aant. 1, en bijlagen, blz. XXXIII v.; Ed. Meiners, Oostvrieschlandts kerkel. geschiedenisse II (Gron. 1739), 412-419; Catalogus van handschriften Bibl. Rem. Rotterdam (Amst. 1869), no. 948 [Duvaeus’ te verbeteren in ‘Duraeus’]; J. Loosjes, Gesch. der luth. kerk in de Ned. ('s Gravenh. 1921), 128 v.
Knipscheer
Auteursrecht onbekend