Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 8

[Appeldoorn, Jacobus]

APPELDOORN (Jacobus), ged. te Batavia 1669, gest. na 1713, zoon van Bartholomeüs Andries en van Catharina Lauttenbach. Hij trad in 1700 in dienst der compagnie en werd in 1704 als javaansche tolk met Jacob Jan Cretieau en met den javaanschen kapitein Soetawangsa en eenige militairen naar Djampang, het landschap beoosten de Wijnkoopsbaai, gezonden. Deze expeditie had een geheel politieke bedoeling, wat ook blijkt uit den last aan den leider verstrekt ‘om de noodige en vereyste redressen op onze approbatie te doen’. In 1707 ging hij met den vaandrig Adriaan Westplate ter inspectie naar de bataviasche bovenlanden om ‘bij de javaansche hoofden te vernemen na den staat der indigoplantagie en van het cattoene garen item tegens wat tijd en hoeveel ijder negorije wel staat herwaarts aan te brengen’. Uit hun

[p. 30]

rapport van 23 November 1707 blijkt, dat zij vooral op indigo aandrongen en dat tot hun taak ook de vereffening van geschillen gerekend werd. In 1708 kwam zijn benoeming af tot ‘opsigter over het afkomend beestiael uijt het gebergte’ en zijn bevordering tot vaandrig; waarna in 1710 die tot luitenant volgde wegens zijn ‘hulpe en assistentie omtrent d'affaires van den inlander onder de Ed. heer van der Horst, waaraan al veel rusie (d.w.z. drukte) en moeijte en ook eenigh uijtterlijck fatsoen nodig is’. Blijkens het dagregister van 1711 keerde hij 6 Nov. van dat jaar terug van een reis naar de Zuidzee, een tocht door den reislustigen G.-G. Abr. van Riebeeck (1709-13) georganiseerd ‘waarbij zij de koffietuinen op alle groote en kleine negorijen gevisiteerd en wel bevonden hebben’. Het laatst wordt zijn naam genoemd door Valentijn in diens beschrijving der begrafenis van van Riebeeck, dus in 1713.

Hij was gehuwd met Catharina Bartram, die hem vele kinderen geschonken heeft.

Zie: Valentijn, Oud en Nieuw O.-I. IV; de Haan, Priangan (Batav. 1910).

Bartelds