Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 7

[Vermaes, Arie]

VERMAES (Arie) Wzoon, geb. te Hellevoetsluis 4 Aug. 1833, overl. te Delft 30 Maart 1903, was de zoon van Willem Vermaes en Anna Maria Hoffman. Hij werd, na reeds vroeger als onderbaas voor haar gewerkt te hebben, in 1856 lid der aannemersfirma J. van Haaften, wier naam in 1868 in A.B. van Tienhoven en in 1873 in P.A. Bos verdoopt werd. Voor deze firma heeft hij tal van werken uitgevoerd, waarvan de belangrijkste genoemd zijn bij A. Bos (VII, kol. 179), P. Bos Az. (VII, kol. 181) en P.A. Bos (VII, kol. 182). Van 1877 tot 1880 had hij met P. Bos Az. de leiding van de baggerwerken, oevervoorzieningen enz., in en aan de buitenhaven te IJmuiden, door zijn firma van de Amsterdamsche Kanaalmaatschappij aangenomen in samenwerking met de firma A. Volker Lz.

Van verschillende zijden was het vraagstuk, hoe de baggermolens op goedkooper wijze te doen werken, bestudeerd. De fransche ingenieur Bazin had een zandzuiger ontworpen, die door Volker en Bos gehuurd was en den naam Geopotes droeg; deze was van 1877 af te IJmuiden aan het werk. Ook had de engelsche ingenieur der Kanaalmaatschappij, Hutton, een zandzuiger uitgevonden, die Adam I genoemd werd en ook te IJmuiden werkte. De maatschappij Fives Lille te Lille vertoonde op de parijsche internationale tentoonstelling van 1878 een zandzuiger, genaamd Fives Lille, ook naar de plannen van Bazin aan haar fabriek vervaardigd. Vermaes achtte het mogelijk, een beter stelsel van zandzuiger te verzinnen. De Geopotes en de Adam I zogen het zand, met water vermengd, uit den bodem en stortten het in grondschouwen (onder lossers). Deze konden wegens de deining zeer dikwijls niet naar de losplaats, verscheidene kilometers in zee, gesleept worden. De Adam I had reeds het voordeel boven de Geopotes en de Fives Lille, dat de zuigbuis langs de zijde van het schip aangebracht was, in plaats van, zooals bij de andere, in het verlengde daarvan, achteruit. Daardoor kon de Adam I langer werken.

Vermaes ontwierp, in overleg met P. Bos Az., een zandzuiger, die tegelijk grondschouw was, die dus niet naar de losplaats gesleept behoefde te worden, maar haar door eigen kracht kon bereiken. De eerste zelfladende zandzuiger was de Adam II, in 1878 op de scheepswerven van J. en K. Smit te Kinderdijk en Krimpen aan de Lek gebouwd. De zuigbuis wordt op den rivier- of havenbodem neergelaten, de schroef wordt af- en de centrifugaalpomp aangekoppeld, de opstijgende waterstraal neemt het zand, dikwijls zelfs wanneer daarmede klei vermengd is, mede in verhouding van 1 deel zand op 4 à 10 deelen water, en gestuwd in een horizontale buis, die in eenige takken verdeeld is, door welke het met water vermengde zand, ten einde het evenwicht van het schip te bewaren, in verschillende, door verticale schotten gescheiden compartimenten valt. Het zand bezinkt bijna onmiddellijk en hoe hooger het komt, des te meer vloeit het water over den rand van het schip naar buiten. Als de zandzuiger vol is, wordt de centrifugaalpomp af- en de schroef aangekoppeld, het anker gelicht en naar de losplaats gestoomd.

In 1879 was de Fives Lille te Duinkerken werkzaam en kwam de firma Volker en Bos in aanraking met den hoofdingenieur aldaar. Zij bood aan, een nieuw baggerwerk, dat daar noodig was, zeer veel goedkooper te verrichten dan die maatschappij. Toen laatstgenoemde niets van haar eisch wilde

[p. 1247]

laten vallen, werd in Febr. 1880 een proefzuiging met de Adam II te Duinkerken begonnen, en vervolgens een groot werk aldaar door Volker en Bos aangenomen. Dit werd in de volgende jaren uitgebreid tot werken in de havens van Boulogne, Calais en Tunis en in de belgische haven van Oostende. Van 1879 tot 1883 zijn nog 13 zelfladende zandzuigers van het type Adam II gebouwd op bovengenoemde werven van J. en K. Smit en op die van L. Smit en Zoon te Kinderdijk.

Met de zelfladende zandzuigers is een groote bezuiniging bereikt. Waar vroeger bij elken emmerbaggermolen drie grondschouwen en een sleepboot noodig waren, is alles nu in een vaartuig vereenigd en is in het bijzonder aan zee de hoeveelheid dagen, waarop gewerkt kan worden, ruim 1½ maal dien met een emmerbaggermolen, terwijl de verhouding voor het vervoer naar zee nog grooter is.

Vermaes had ook een houtkooperij te Delft. Toen deze zich uitbreidde, trok hij zich in 1880 uit de zaken der firma P.A. Bos, ook als aandeelhouder, terug. Hij wilde, terwijl hij geen arbeid voor de firma meer verrichtte, ook niet in haar winsten deelen. Reeds spoedig na zijne vestiging te Delft, in 1883, werd hij tot lid van den gemeenteraad, in 1887 tot wethouder gekozen. Uit beide betrekkingen nam hij in 1900 zijn ontslag. Hij werd 10 Mei 1892 tot lid der provinciale staten van Zuid-Holland gekozen, maar de verkiezing werd ongeldig verklaard wegens een verschil tusschen het aantal gestemd hebbende kiezers en de in de bus gevonden billetten. Bij een nieuwe verkiezing op 31 Mei d.a.v. werd hij opnieuw gekozen. Bij zijn periodieke aftreding in Mei 1898 werd hij door een clericaal vervangen.

Hij huwde in 1860 Geertruida Hermina Johanna van der Kaay. Zij hadden geen kinderen.

Ramaer