Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 7

[Sypesteyn, Cornelis Ascanius van (1)]

SYPESTEYN (Cornelis Ascanius van) (1), zoon van den voorgaande, geb. te Hillegom 1638, gest. te Gorinchem 1673. Hij studeerde te Leiden en promoveerde in de rechten aan de hoogeschool te Orleans in Frankrijk. Zijn neef, de raadpensionaris Johan de Witt, gebruikte hem in diplomatieke zendingen, o.a. werd hij toegevoegd aan het buitengewoon gezantschap naar het fransche hof (1660), bestaande uit Joan v. Gendt (dl. VI kol. 563), Coenraad van Beuningen, Justus de Huybert, benevens den gewonen gezant Willem Boreel. Toen het deze ambassade gelukt was een tractaat betreffende de regeling der belastingen op buitenlanders tot stand te brengen, werd hij met de overbrenging daarvan naar den Haag belast, waarvoor hem bij resol. der St.-Gen. van 20 April 1662 een vereering bestaande uit een gouden penning met ketting geschonken werd. Hij vestigde zich te Haarlem na zijn benoeming tot baljuw van Brederode, de landstreek tusschen de Noordzee en het IJ, ten N. tot even bezuiden Beverwijk, ten Z. tot Vogelenzang zich uitstrekkend. Daarop volgde de benoeming tot stadhouder van de leenen, het houtvesterschap der Brederodes en het superintendentschap van al hun heerlijkheden. Ook zonden de St.-Gen. hem als hun commissaris naar Keulen om te trachten een verzoening tot stand te brengen tusschen deze stad en keurvorst Maximiliaan Hendrik. In de uiterst kritieke Aprilmaand van het

[p. 1199]

rampjaar 1672 aanvaardde hij den post van wagenmeester-generaal bij het staatsche leger. Te velde gewerd hem de tijding dat den 4den Juli van dat jaar zijn huis te Haarlem door het te hoop geloopen gemeen geplunderd was op het ongegrond gerucht dat de verfoeide raadpensionaris daarin zijn intrek zou genomen hebben. Een jaar daarna, 7 Juli 1673, kwam hij, waarschijnlijk in een soldatenoproer, om het leven. Zijn afstammelingen bleven te Haarlem gevestigd en hebben daar tot den val der republiek tot de patricische regeeringsfamiliën behoord.

Hij was in 1662 aldaar gehuwd met Maria van der Horn, geboren te Haarlem in 1639, gest. te Oud-Beierland 1704, dochter van Andries v.d.H., burgemeester dier stad. Zij schonk hem 3 zoons: Cornelis Ascanius, Andries en Jan. De laatste ging in dienst op 's lands vloot en diende als adelborst onder kapitein Philips v.d. Goes, maar sneuvelde reeds in 1690 in den zeeslag bij Bevesier.

Zijn portret, geschilderd door N. Maes en een miniatuur door denzelfde, zijn bij jhr. C.H.C.A. van Sypesteyn te 's Gravenhage.

Zie: Wagenaar, Vaderl. Hist. XIV; van Sypesteyn en de Bordes, De verdediging van Nederland in 1672 en 1673, Bijdragen tot de staats- en krijgsgeschiedenis van het vaderland ('s Gravenh. 1850); Veegens, Hist. studiën II; van Loon, Nederl. Historiepenningen II; Fruin, Brieven van de Witt IV; Gonnet, Briefwisseling tusschen de gebrs. v.d. Goes II (Amsterd. 1909); Balen, Beschr. der stad Dordrecht.

Bartelds