Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 7

[Anthonisz, Anthonis]

ANTHONISZ (Anthonis), van Culenborg, ook wel genoemd Thuenis Thuenissen,

[p. 15]

Swarte Theunis, Swarte Teun, was in November 1603 ongeveer 36 jaar. Hij maakte als schipper van ‘de Trouw’ deel uit van de bemanning der vloot, die 1598 onder Mahu en de Cordes uit Rotterdam vertrok. Volgens Jacob Dircksz van Purmerlant was hij geboren te Gorkum ‘Gorcon’ (Declaraciones Olandeses, blz. 62), en volgens Jacob Jacobsz was hij in December 1599 reeds 35 jaar (ald. 111).

In de Straat van Magalhães komt hij ‘het Geloof’ bij verschillende gelegenheden in moeilijke omstandigheden te hulp. Van Noort, die de schepen in de Straat van Magalhães ontmoette, kent hem als Swarte Teun. In Tidor wordt hij door de Portugeezen gevangen genomen en naar Goa, wellicht naar Malakka, gebracht. Hij keerde naar het vaderland terug, waarschijnlijk uitgewisseld tegen den Amirant, ging te Rotterdam wonen, en legde den 19. Nov. 1603 te zamen met Aert Anthonisz (zie vorig art.), wellicht zijn broer, voor Burgemeesters en Raden van Rotterdam een verklaring af over den moord der manschappen van ‘de Trouw’ op Tidor. Uit dit stuk blijkt dat hij geen Portugeesch kende.

Zie: De reis van Mahu en de Cordes .... uitg. F.C. Wieder ('s Gravenh. 1923) I, 65, 70 vlg., 198, 204, 206, 209 vlg., 250, zijn verklaring 304 vlgg.

Kossmann