Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 6

[Valchert, Werner of Warnard van den]

VALCHERT (Werner of Warnard van den), schilder en graveur, waarschijnlijk in Amsterdam geboren omstr. 1580 en aldaar gestorven omstr. 1630. Hij was, naar men vermoedt, een leerling van Goltzius en leefde omstr. 1619 met zijn vrouw Reyntje Jans in Amsterdam, later ging hij naar Kopenhagen en schilderde in het slot en de kerk van Frederiksborg. Hij is een zeer origineele teekenaar en belangrijk meester, doch er is helaas slechts weinig van zijn werk bekend. Met Rubens, Seghers, H. Terbruggen, A. Janssens, Moreelse, G. Honthorst, M. Mierevelt enz. schilderde hij voor een reeks van 12 keizersportretten (zwartekunst door J.F. Leonard) keizer Caligula. Schilderijen van zijn hand bevinden zich te Amsterdam, Rijksmuseum: de overlieden van het kramersgilde, vier regenten en binnenvader van het Leprozenhuis, regentessen en binnenmoeder van het Leprozenhuis, de compagnie van Alb. Coenr. Burgh, toilet van Venus, aanneming van kinderen in het aalmoezeniersweeshuis (met nog vier anderen), Pieter Dirksz. Hasselaar (copie); Utrecht, St. Kathrijnekerk: Christus de kinderen zegenend; Kopenhagen, Universiteit: bespotting van Christus; Zeist, coll. J.H. Hense: toilet van Venus. Houbraken spreekt over een schilderij met meerdere levensgroote portretten o.a. zijn eigen portret met een prediking van Johannes den Dooper op den achtergrond. Ook is er een schilderij van W.v.

[p. 1295]

d.V. verbrand op het slot Frederiksburg in 1859 en kwamen er op veilingen stukken voor op naam van W.v.d.V.

Etsen van zijn hand zijn o.a.: Lofdicht op St. Lucasschilders 1618, vrouw en twee satyrs, Heilige familie, Barmhartige Samaritaan, Maria Magdalena, Dood met ouden man en vrouw, Dood met jongen man en vrouw, Heilig avondmaal, Susanna en de grijzaards, zelfportret, groep mannen met stokken, een nar, die een vrouw omarmt, en nog eenige dergelijke, St. Lucas schilderend, Venus en Amor door een satyr verrast, de dood en de grijsaard, een vrouw aan haar toilet bezig door den dood verrast.

Houtsneden van zijn hand zijn: Heilige familie, Plato, Charon, doornenkroning.

Naar zijn ontwerp graveerden Th. Dusart, N. Lastman en een onbekende.

Ook wordt er in 's Rijks Prentenkabinet te Amsterdam een teekening aan hem toegeschreven, waarop vijf zingende en drinkende personen.

Zijn geschilderd zelfportret is in het Aartsbisschoppelijk Museum te Utrecht; ook maakte hij zijn zelfportret als prent.

Zie: A. Houbraken, De groote Schouburgh der Nederl. Kunstschilders en schilderessen (Amsterdam 1718-29) I, 215; J.C. Weyerman, De Levensbeschrijvingen der Nederl. Konstschilders etc. ('s Gravenhage 1729) II, 3; C. Immerzeel, De Levens en werken der holl. en vl. kunstschilders (Amsterdam 1843) III, 155; C. Kramm, De Levens en werken der holl. en vl. kunstschilders etc. (Amsterdam 1857-64) VI, 1672; G.K. Nagler, Neues allgem. Künstlerlexikon (München 1835-52) XIX, 307; Ch. Blanc, Manuel de l'amateur d'estampes, (Paris 1854-90) IV, 87; Cat. de Ridder door v.d. Kellen; A.D. de Vries Az. Biograf. aanteekeningen in Oud. Holland, 1886, 143; A. Bredius, Die Meisterwerke des Rijksmuseum zu Amsterdam (München 1887) 12; G. Lafenestre et E. Richtenberger, La Hollande (Paris 298); A.v. Wurzbach, Niederl. Künstlerlexikon II, 737; veilingscatalogi; E.W. Moes, aant. 's Rijks Prentenkabinet afd. schilders, afd. prenten; v.d. Kellen, aant. 's Rijks Prentenkabinet.

J.M. Blok