Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 6

[Trommius, Abraham]

TROMMIUS (Abraham) of Trom, geb. te Groningen 23 Aug. 1633 (oude stijl), overl. ald. 29 Mei 1719, zoon van Jan Jansen Trom (1600-1670) en Magdalena Martersteck (1604-1653).

De Universiteitsbibliotheek te Groningen bezit een boekje: Abrahami Trommii, S.S. theol. Doct. en V.D.M. Bevindingen van hem selven geduirende syn Levens-loop. Tot soo verre hij hadde opgeteekent ende by een versamelt. Te Groningen bij Joh. van Velsen en de weduwe van Joh. Barlinkhof (1720). De inhoud van dit boekje is opgenomen achter de verschillende opdrachten, voorredenen en ‘adviezen’ van zijn Volkomene Nederlandsche Concordantie ofte Woord-Register des Ouden en Nieuwen Testaments, deel I (Leeuw. 1750), en beslaat daar 22 folio-bladzijden met zeer kleine letter. S.D. van Veen verhaalt het een en ander daaruit in Stemmen voor Waarheid en Vrede van Aug. 1892. Zijn vader was lakenverver te Groningen, werd 15 Mei 1639 diaken, 27 Aug. 1663 ouderling. Zijne moeder was van duitsche afkomst, dochter van Jurjen Martersteck, die in Groningen was getrouwd met eene ‘Metjen’, en zoon was van een burgemeester van Gotha. Een zoon van dezen Jurjen, Christiaan geheeten, was de vader van Abraham Martersteck, die predikant was te Saaxum en te Eenum en in 1741 overleed.

Trommius studeerde te Groningen, en begon daarna (1655) met twee studenten een buitenlandsche reis van twee jaren. Hij werd predikant te Haren 11 Oct. 1657, huwde 29 Nov. d.a.v. met Hillegonda Martinus, dochter van den predikant van Groningen, Johannes Martinus. Zij overleed 18 Mei 1691, waarna hij hertrouwde met Theodora ter Braak, 24 Juli 1692, weduwe eerst van den kapitein Ernst Clant, daarna van Abraham Schoock, secretaris van Groningen. Zij overleed 22 Sept. 1694; Trommius trouwde voor de derde maal met Elisabeth Coo, die ook twee keer weduwe was geweest, n.l. van Eerhardus Schouten, kapitein ter zee en van David Hagemet, landsmuntmeester. Zij overleed ook spoedig, 9 Aug. 1698. Voor de vierde maal trouwde hij 1 Oct. 1699 met Helena van Marck, wed. van den luitenant Harmannus van Oostbroeck. Sedert 26 Nov. 1671 was hij predikant te Groningen tot zijn dood.

De arbeid voor zijn Nederlandsche Concordantie was begonnen door zijn schoonvader, dien hij reeds in 1662 mocht helpen. Hij heeft er 28 jaar aan gewerkt. Het eerste deel over het Nieuwe Testament verscheen in 1672, het tweede, over het Oude Testament tot en met Esther, in 1685, het derde in 1691. Hierna volgde: Concordantiae versionis: vulga dictae LXX interpretum, cujus voces secundum ordinem elementorum Sermonis Graeci digestae recensentur, contra atque in opere Kircheriano factum fuerat. Leguntur hic praeterea voces Graecae pro Hebraicis redditae ab antiquis omnibus N.T. interpretibus, quorum nonnisi fragmenta exstant, Aquita, Symmacho, Theodotione et aliis, quorum maximam partem nuper in lucem edidit D.B. de Montfaucon (Amst. et Traj. ad Rh. 1718), twee deelen. Dit grieksch-hebreeuwsch

[p. 1286]

woordenboek op de alexandrijnsche vertaling vond eenigen tegenstand, die Trommius noopte tot het schrijven van Epistola apologetica ad doct. virum Joannem Gagnerum, Oxoniensem, A.M., qua se suasque concordantias Graecas in LXX interpretes nupera se editas modeste tuetur contra animadversiones hujusce viri doctiss. recens Oxonii impressas ac publici juris factas (Amst. 1718).

Ook schreef Trommius een Succincta responsio tegenover de aanmerkingen van Conrad Kircher. Zelf maakte hij nog een verbeterde uitgave van de Nederlandsche Concordantie voor de pers gereed.

De Groningsche academie benoemde Trommius tot doctor honoris causa in de theologie. De provinciale synode van 1718 zond een deputatie tot hem, om hem ‘op een solemnele wijse voor sijn onvermoeide neerstigheyt te laten bedancken en hem verder alle bedenckelicke zege na lichaam en ziele in syn oude dagen toe te wenschen’.

Het verhaal, dat de vrouw van Trommius het eens bijna voltooide werk op een goeden dag heeft verbrand, omdat deze arbeid haar zoo verveelde, is voor zoo ver bekend nergens beschreven. Waarschijnlijk mist het allen grond. Het wordt ook van andere personen verteld die aan soortgelijk werk bezig waren. Zijne eerste vrouw zou de schuldige moeten zijn; doch het werk was mede de erfenis van haar vader, en hij noemt haar na haar dood: ‘mijne allersoetste huysvrouwe’, en verklaarde, dat hij met haar ‘in alle ongeveijnsde, oprechte liefde, ruste en vrede’ heeft geleefd.

Voorts heeft Trommius nog uitgegeven: Zedige Verbeteringe van den Rijm van Dathenus over de honderd en vijftig Psalmen Davids (Amst. 1695). Hieraan heeft hij 17 jaar gewerkt. Hoewel Dathenus hier wel verbeterd is, werd deze berijming terecht niet ingevoerd. Nog schreef hij Jubel-jaers-praedicatie (1694) en Reductie der Stadt Groningen.

Voor het laatst preekte hij 14 Mei 1719. Hij is begraven in de Nieuwe Kerk in het graf van zijn eerste vrouw. Op 11 Juni werd de lijkrede uitgesproken door zijn neef en ambtgenoot Hitzerus Themmen.

Zie, behalve het bovengenoemde: B. Glasius, Godgeleerd Nederland, Biogr. Woordenboek III ('s Hertogenb. 1856), 447 v.; Kerkelijk Handboek (1914), Bijl., 148, 151, 153, 166; Bibliotheca theologica et philosophica (Lugd. Bat., Burgersdijk en Niermans, 1900), 645 v.; J. Reitsma, Gesch. van de Herv. en de Herv. Kerk, 3de dr. (Utr. 1916), 587; Groningsche Votksalmanak 1905, 1-37; L. Knappert, Gesch. der Ned. Herv. Kerk I (Amst. 1911), 279, II (Amst. 1912), 139; G.J. Vos, Gesch. der Vaderl. Kerk, 2de dr. (Dordrecht 1888) I, 132.

Knipscheer