Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 6

[Henket, Nicolaas Hubert]

HENKET (Nicolaas Hubert), geb. te St. Pieter 7 Nov. 1829, overl. te 's Gravenhage 12 Mei 1904, was de zoon van H.H. Henket en M. Rooymans. Hij deed in Jan. 1848 met goed gevolg examen voor landmeter, maar ging niet in dat vak doch werd volontair bij den aanleg van het kanaal van Luik naar Maastricht, onder den ingenieur jhr. J.R.T. Ortt (II kol. 1031). In 1851 werd hij benoemd tot opzichter bij de Overijselsche Kanaalmaatschappij onder den ingenieur L. van de Kasteele (V kol. 294). In Dec. 1853 werd hij door Ortt tot opzichter bij de bedijking der Batpolders en den aanleg van het kanaal door Zuid-Beveland benoemd. In Sept. 1854 werd hij onder T.J. Stieltjes (II, kol. 1370) benoemd tot hoofdopzichter bij bovengenoemde kanaalmaatschappij. In Nov. 1856 werd hij onder J.G.W. Fijnje van Salverda (I, kol. 911) belast met het doen van opnemingen en het maken van ontwerpen voor den spoorweg van Venloo over Rozendaal naar Vlissingen, met dammen door de Ooster-Schelde en het Sloe. In het laatst van 1857 en de eerste helft van 1858 deed hij opmetingen voor het

[p. 761]

Koevordensch Kanaal en voor een spoorweg van Zutfen over Enschedé en Oldenzaal naar de pruisische grens.

In laatstgenoemd jaar werd hij in rijks dienst geplaatst onder den ingenieur A.J. Brevet (II, kol. 248) als hoofdopzichter bij den bouw van de gekoppelde schutsluis in het Apeldoornsch Kanaal bij Dieren. Toen in 1860 aan Stieltjes was opgedragen, van rijkswege opnemingen te doen voor een aan te leggen spoorwegnet op Java, werd Henket een zijner ingenieurs. Zij waren werkzaam tot 1863, in welk jaar Stieltjes repatrieerde. Henket ging toen over in dienst van de Nederlandsch-Indische spoorwegmaatschappij onder J.P. de Bordes (I, kol. 413). Hij maakte daar het ontwerp voor de spoorweglijn Batavia-Buitenzorg, maar keerde in 1865 naar Nederland terug, en werd toen in dienst genomen door de Amsterdamsche kanaalmaatschappij onder J. Dirks (V, kol. 134). Hier maakte hij het ontwerp voor de uitwateringssluizen te Schellingwoude.

Toen men aan de polytechnische school te Delft een hoogleeraar in wegen, spoorwegen en bruggenbouw zocht, was het oog op Stieltjes gevallen. Deze had evenwel andere aspiratiën, hij beval Henket in zijne plaats aan minister Geertsema aan. Als gevolg hiervan werd deze bij koninklijk besluit van 3 Mei 1866 met ingang van 15 Mei d.a.v. benoemd tot hoogleeraar. Hij bleef dit tot zijn eervol ontslag, dat hem op zijn verzoek met ingang van 1 Sept. 1902 werd verleend. Na het overlijden van J.M. Telders op 30 Oct. 1900 nam hij tot 1 Nov. 1901 het directeurschap der polytechn. schoolwaar.

Henket zette in 1878 met Stieltjes, E. Steuerwald (II, kol. 1368) en J. van der Toorn (II, kol. 1445) de uitgaaf van een handboek der waterbouwkunde op touw, waarvoor hij het gedeelte, dat op den bruggenbouw betrekking had, voor zijne rekening nam. Dit handboek is nog steeds niet afgewerkt, wat echter niet aan Henket is te wijten; zijne afdeeling heeft hij voltooid.

Hij liet zich reeds spoedig na zijn optreden als hoogleeraar in met de drinkwatervoorziening. Met eenige anderen trachtte hij concessie te verwerven voor het verschaffen van goed drinkwater aan zijne woonplaats. Ook adviseerde hij omtrent eene gemeenschappelijke drinkwatervoorziening uit de duinen voor 's Gravenhage en Leiden, en bracht hij met een scheikundige en een landbouwkundige advies uit aan de gemeente 's Gravenhage over een in Engeland toegepast stelsel van watervoorziening. Met zijn ambtgenoot Steuerwald en den nederlandsch-indischen mijn-ingenieur P. van Dijk beantwoordde hij eene prijsvraag, door het indische gouvernement uitgeschreven over de beste wijze om Soerabaia van drinkwater te voorzien. Dit antwoord werd met de gouden medaille bekroond en vanwege de afdeeling Nederlandsch-Indië van het koninklijk instituut van ingenieurs uitgegeven. Eene vraag, die kort na 1870 veel belangstelling ondervond, was de aan de nederlandsch-indische spoorwegen te geven spoorwijdte. Henket en J.A. Kool (II, kol. 707), aan wie door den minister van koloniën E. de Waal opgedragen was om hem hierover hunne meening mede te deelen, verklaarden zich voor eene wijdte van 1 meter. Hieromtrent deed Henket in de vergadering van het koninklijk instituut van ingenieurs van 10 Nov. 1874 en 13 Apr. 1875 mededeelingen; in de vergaderingen van 9 Nov. 1875, 8 Febr. en 11 Apr. 1876 werden zij uitvoerig besproken. In eene brochure behandelde hij de vraag, en beantwoordde die in bevestigenden zin, of lokaalspoorwegen in Nederland reden van bestaan hebben.

[p. 762]

In 1873 leverde hij aan de gemeente Arnhem een ontwerp tot afvoer van water en faecaliën van die stad en hare omgeving. Met de vraag, omstreeks 1880 aan de orde, hoe het best Amsterdam met den Boven-Rijn te verbinden, liet Henket zich ook in. Hij schreef twee zeer lezenswaardige brochures tot aanbeveling van den aanleg van een kanaal door de Geldersche Vallei en verder door de Betuwe. In het bijzonder ontzenuwde hij de bezwaren, die met het oog op de kwel van uit het kanaal door de Betuwe tegen den kanaalaanleg gemaakt waren en wees een eenvoudig middel aan om de nadeelen daarvan tot nul te herleiden. In bovengenoemd instituut besprak hij een en ander in de vergadering van 7 Mei 1881.

Door het bestuur van het dijksdistrict Mastenbroek werd hij met jhr. W.J. Backer (IV, kol. 72) in commissie benoemd om te adviseeren over den bouw van een tweede stoomgemaal voor dit district. Het gevolg van hun advies was, dat zulk een gemaal naar hun ontwerp gebouwd werd; het voldeed bijzonder goed. Hij adviseerde aan het bestuur der gemeente Maastricht over het onschadelijk maken van de overstroomingen, welke die stad van uit de rivier de Jeker ondervond. Zijne plannen zijn uitgevoerd met afdoende uitkomst.

Henket was een man met een helder hoofd en een practischen blik. Van den aanvang zijner loopbaan af liet hij zich uitsluitend in met zijn vak in zijne verschillende onderdeelen. Dit ging zoover, dat hij zelfs nimmer een roman, een nieuwsblad of eenige andere niet technische publicatie las. Wegens zijne aangename vormen was hij bij de studenten populair en zij zagen om zijne vele goede eigenschappen over het hoofd, dat hij theoretisch weinig ontwikkeld was.

Hij was van 1872 tot 1875 lid van het bestuur van het koninklijk instituut van ingenieurs.

Men heeft van hem: De aanleg van spoorwegen op Midden-Java (Amst. 1866); Advies betrekkelijk een ontwerp van waterleiding voor de gemeente 's Gravenhage, tevens in verband met eene waterleiding in Leiden (den Haag 1869); Onderzoek in hoeverre de smalle spoorwijdte van 1 a 1.10 meter voor de behoefte van het vervoer op Java toe te passen en uit een economisch oogpunt aan te bevelen zou zijn, met J.A. Kool (Rott. 1870); Rapport aan de gemeenteraad van 's Gravenhage over de waarde van het in Engeland toegepaste ABC-proces tot zuivering van het rioolwater, met Dr. E.H. van Baumhauer en S. de Clercq Wz. (den Haag 1871); Lokaalspoorwegen in Nederland (Amst. 1871); Hoofdplan tot afvoer van water en onreinheden der stad Arnhem en van Klarendal (Arnh. 1873); Watervoorziening van de hoofdplaats Soerabaia, met E. Steuerwald en P. van Dijk (den Haag 1878); Kanaal van Amsterdam door de Geldersche vallei naar de Waal; beschouwingen betreffende den aanleg des kanaals, opgesteld op verzoek van het Rijnvaartcomité te Amsterdam (den Haag 1879); Scheepvaartverbinding van Amsterdam met de Waal, 2e stuk (den Haag 1880); Eenige hoofdstukken in de waterbouwkunde, aangevangen met E. Steuerwald, T.J. Stieltjes en J. van der Toorn, na 1884 met C.M. Schols en J.M. Telders (den Haag 1879-89); Voorstellen en adviezen betrekkelijk de verbetering der rivier de Jeker in de gemeente Maastricht (Maastr. 1893).

Henket huwde te Salatiga (residentie Samarang) 17 Dec. 1862 Jacoba Wilhelmina Geertruida van de Wall, geb. te Dieren 2 Febr. 1841, overl. te 's Gravenhage 6 Febr. 1915, bij wie hij 5 zonen en 4 dochters had.

Ramaer