Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 6

[Gravezande, Adrianus 's]

GRAVEZANDE (Adrianus 's), geb. te 's Gravenhage in 1714, gedoopt 11 Mei 1714, overl. te Middelburg 16 Apr. 1787; zoon van Gerrit 's Gravezande en Geertruid van Roode. Hoewel reeds notaris, studeerde hij te Leiden in de theologie. Hij werd predikant te Noordwijk aan Zee 10 Apr. 1742, te Asperen 3 Juni 1743, te Gorinchem 6 Dec. 1745 en te Middelburg in 1749. Een beroep naar Amsterdam heeft hij in 1757 afgewezen. Zijne vrouw Petronella Antonia van der Kemp is 18 Oct. 1779 overleden. Hij is vooral van beteekenis als kerkhistoricus. Een brief van Voltaire, aan hem gericht, komt voor in Godgel. Bijdr. (1864), 271; C.A.v. Sypesteyn schreef in Vad. Letteroef. (1869) II, 321 een artikel: 's Gravezande en Voltaire.

Zijne eerste kerkhistorische studie was: Geschiedkundig bericht aangaande Hermannus Faukelius .... in Boekzaal 1765 b, 165-180, 187-201; Tweehonderdjarige gedachtenis van het eerste Synode .... te Wesel den 3 Nov. 1568 (Middelb. 1769); Tweede eeuwgedachtenis der Middelburgsche vrijheid .... (Middelb. 1774); Geschiedkundige Narichten betrekkelijk de blanke en zwarte Jooden te Cochin op de kust van Malabar in Verhand. Zeeuwsch Gen. der Wetensch. te Vlissingen, dl. VI (1778) en dl. IX (1782); De Unie van Utrecht herdacht (Middelb. 1779); Vreede groet ter inwijding van het

[p. 628]

nieuw gebouwde Armenziekenhuis te Middelburg (Middelb. 1785); Bedenkingen over de Aanmerkingen wegens de Psalmborden in de kerken .... in Boekzaal 1786 b., blz. 205-208 (dit betreft den oorsprong van het woord ‘pause’ op die borden); Naamlijst van alle de predikanten .... te Middelburg (Middelb. 1758, 3e dr. 1782); Naamlijst der Predikanten, Ouderlingen en Diakenen .... te Middelburg (Middelb. 1766); wellicht ook: Over de Stadsrekeningen van Middelburg, dl. I van Chronyk van Zeeland verkort en aangevuld (Middelb. 1778). Vermelding verdienen eindelijk de volgende opstellen in de reeds genoemde Verhandelingen: Over den Franschen schrijfstijl (Stilus Curiae) (dl. IV, 1775); Aanteekeningen over de gewoonte van het begraven in de kerken (dl. XII, 1786).

Zijn portret bestaat in prent door M. d'Sallieth.

Zie: de Bie en Loosjes, Biogr. Woordenb. van Prot. Godgel. in Ned. III, 327-329; Kerkelijk Handboek (1907) Bijl., 103, 116, 142; (1909) Bijl., 139.

Knipscheer