Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 6

[Cant, Reinier]

CANT (Reinier), ook wel Kant genoemd, zoon van Meyndert Cant, werd in 1537 te Amsterdam geboren en overleed 10 Dec. 1595. In 1566 ijverde hij vurig voor de Hervorming, die hij reeds vroegtijdig had omhelsd. Bij de beeldstormerij, 23 Augustus 1566, in de Oude Kerk was hij, zij het ook lijdelijk, tegenwoordig. Hij week in 1567 uit naar Duitschland, hield zich vooral op te Emden en Wezel en nam ijverig deel aan de voorbereiding van 's Prinsen veldtochten in 1568 en 1572. Na den Briel keerde hij in Holland terug en werkte krachtig te Amsterdam en in het Noorderkwartier, waar hij met Johan van Vliet en Sonoy den opstand organiseerde. Evenwel kon het schrikbewind van Sonoy in Noord-Holland, evenmin als het beulenbedrijf van den bloeddorstigen Lumey de goedkeuring wegdragen van Cant, die later als verdediger zou optreden der vervolgde Katholieken te Amsterdam. Toen bij de alteratie van Amsterdam in 1578 de katholieke vroedschap uit de stad gewezen werd en nieuwe burgemeesters aangesteld werden, behoorde Reinier Cant onder de vroede raden der eerste keuze. De meest eervolle betrekkingen vielen hem nu ten deel en hij toonde vooral tegenover de Roomschen, libertijn als hij mocht heeten, groote gematigdheid. In 1579 werd hij door de Staten van Holland met anderen gemachtigd naar Utrecht te reizen, om met Jan van Nassau te onderhandelen over een nader verbond, dat als Unie van Utrecht op 23 Jan. gesloten, als tegenhanger van het op 6 Jan. gesloten verbond van Atrecht moest dienen. Namens de provincie Holland onderteekende o.a. Reinier Cant de Unie. Hij heeft in dat jaar vooral in Overijsel groote diensten bewezen aan de zaak van den opstand, vooral in de dagen van Rennenberg's overgang. Sedert behoorde hij met Paulus Buys tot de voornaamste leden van het College der Nadere Unie, dat ter behartiging van de bondgenootschappelijke

[p. 266]

belangen, te Utrecht zijn vergadering hield. In 1580 werd Cant voor het eerst tot burgemeester van Amsterdam gekozen, een waardigheid, die hij nog tien malen bekleedde. Als burgemeester onderscheidde hij zich door zijn verdraagzaamheid jegens de Katholieken. Met den hertog van Anjou onderhandelde hij te Antwerpen nog gedurende het leven van prins Willem; na diens dood was hij op de eerstvolgende Statenvergadering te Delft (Juli 1584) naast Jan van Oldenbarnevelt en Paulus Buys, een dergenen, die door hun energiek en onvervaard optreden de zaak van het verzet tegen Spanje hebben gered. Hij was echter een beslist tegenstander van den graaf van Leicester; toen deze laatste, 3 Oct. 1587, onverwacht Amsterdam bezocht, vertrouwde de oud-burgemeester hem zoo weinig, dat hij gedurende diens verblijf in de stad een harnas onder zijn kleed droeg en Leicester niet ging spreken dan vergezeld van gewapende schutters, die hem voor de deur opwachtten. In 1594 vertrok Cant als lid van het gezantschap naar Denemarken en bewees later groote diensten bij de behandeling der zaken van Oostfriesland, waar hij eveneens aan het gezantschap der Staten-Generaal daarheen deelnam.

10 Dec. 1595 overleed hij, terwijl hij voor de elfde maal de waardigheid van burgemeester bekleedde. Op zijn sterfbed keerde hij tot het katholieke geloof weer. Hij werd in het koor der Nieuwe Kerk van Amsterdam begraven, waar een latijnsch grafschrift te zijner eere werd geplaatst.

Reinier Cant was gehuwd met Anna van Egmond van der Nyenburg, later met Maria Block.

Zie: Wagenaar, Amsterdam I, 276; Brandt, Reform. I, 315-318; Broer Hendrik v. Biesten, Aenteykeningen, blz. 21; Groen van Prinsterer, Archives de la Maison d' Orange Nassau t. III, suiv. passim; van Someren, Supplément, passim.

Kleijntjens