Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 6

[Abeele of Abiele, Judocus of Joost van den]

ABEELE of Abiele (Judocus of Joost van den), priester en pastoor te Hulst, was als zoodanig aangesteld 1489 of 90. Hij bestuurde zijne parochie meestal door een plaatsvervanger of onderpastoor evenals zijn medepastoor. De parochie Hulst was in twee gedeelten verdeeld, welke elk een pastoor had. In 1489-90 komen steeds twee vicecureyten voor, 1493 komt van den Abeele voor als pastoor met Jacob de Wintere. Hij bekleedde toen tevens het ambt van provisor der Vier Ambachten. Dit jaar werden hem als provisor twee kannen en als kureyt een kanne wijn aangeboden door de stad. In 1496 was Jacob Winter stedehouder van pastoor van den Abeele, die nu behalve provisor, ook deken der Vier Ambachten was. In 1498 en 99 was van den Abeele geen pastoor meer, doch Pauwels Leenknecht en meester Jan Haes-

[p. 4]

baert. Hij vroeg in 1496 het noodige verlof aan den bisschop van Utrecht om den omgang van Onze Vrouwe te verleggen op St. Jansdag 29 Aug. De stad had een hevig geschil met van den Abeele en zijn commissarissen, den officiaal van den bisschop van Utrecht en den deken van Oud-Munster over de ‘provisorie ende prochiepaapschap’ van Hulst, dat leidde tot een kostbaar proces bij den Hoogen Raad te Mechelen 1496-1508. De stad wilde het provisorschap vereenigd met het pastoraat niet erkennen. Waarschijnlijk heeft de stad haar pleit gewonnen. In 1505 komt Joost van den Abeele weer voor als pastoor van Hulst, terwijl Corn. Gheerolf deken en Joos Turins provisor der Vier Ambachten was. In 1522 was J.v.d. Abeele overleden, want de kerk boekte een ontvangen som bij testament gegeven door Heer Joos v.d.A. ‘pastoor deser kercke’. Gedurende de jaren 1487-1503 werd ijverig gewerkt aan den geheelen opbouw der kerk, verwoest door den hevigen brand van 1468, zooals blijkt uit de wijding van altaren en de consecratie der voorkerk.

Zie: Archief Aartsb. Utrecht XXXV (1909) 225-227, 230; Grijpink, Register op de parochiën I (Amst. 1914), 19.

Fruytier