[Tip, Hendrik Mertens]
TIP (Hendrik Mertens), bekwaam onderwijsen opvoedkundige, in 1808 te Blankenham (Overijsel) geb. en 21 Sept. 1858 te Utrecht overleden. Na tot zijn 14de jaar bij meester Pauw te Blokzijl op school te hebben gegaan, ontving hij, op raad van dezen onderwijzer, zijn verdere opleiding op de kweekschool van Prinsen te Haarlem en legde hier, en later te Utrecht, met goed gevolg de vereischte examens voor het lager onderwijs af; zelfs behaalde hij nog op lateren leeftijd den eersten onderwijzersrang (naar de wet van 1806). In 1827 werd hij tot hoofd eener kort te voren opgerichte ‘normaalschool’ te Utrecht benoemd (een inrichting van onderwijs voor jongens uit den beschaafden stand), die door zijn toedoen weldra tot grooten bloei geraakte. Zeven jaar later opende hij in dezelfde stad een eigen instituut voor opvoeding en onderwijs, met daaraan verbonden kostschool, die in korten tijd niet minder naam maakte. In 1846 werd Tip als ‘eerste ranger’ tot lector in de wiskunde aan het stedelijk gymnasium te Utrecht aangesteld, terwijl hij zich in 1852 tevens tot schoolopziener in het district Utrecht benoemd zag. Vijf jaar later bij de invoering der wet op het lager onderwijs van 1857, werd hij tot inspecteur van het L.O. in de provincie Utrecht benoemd, welke betrekking hij 1 Jan. 1858 aanvaardde. Maar reeds acht maanden later overleed hij, in den ouderdom van 50 jaren. Als leeraar aan 't gymnasium werd hij opgevolgd door zijn zoon Dr. Jan Tip, als inspecteur van het lager onderwijs door Mr. A.J. Farncombe Sanders (III, 1120). Zijn bloeiende kostschool had hij een jaar te voren van de hand gedaan. Al te groote inspanning had zijn krachten vroegtijdig ondermijnd.
Tip stond bekend als een zeer bekwaam docent. Heuristisch en socratisch aangelegd, wist hij op uitnemende wijs het verstand zijner leerlingen te scherpen en hen tot zelf denken en zelf zoeken op te wekken. Afgetrokken begrippen uit de stelen rekenkunde placht hij op gelukkige wijs door voorbeelden uit het dagelijksche leven toe te lichten en duidelijk te maken. Boeken heeft hij niet geschreven.
P.W.v.d. Weyer lith.
Zie: Ekker, De Hieronymusschool te Utrecht, 2de dl. (1864), 63-65.
Zuidema