Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 5

[Ryckel, Josef Geldolphus van, a]

RYCKEL (Josef Geldolphus van, a), geb. 1581 op het kasteel te Oirbeek bij Thienen, overl. te Leuven 21 Oct. 1642, was de zoon van Jan, overl. 11 Apr. 1611 en van Anna van Linden, een adellijke familie van Hesbay. Na zijne studie der filosofie in de Valk te Leuven trad de jonge Jos. Geldolphus in de adellijke abdij St. Gertrudis te Leuven, waar hij 1602 zijne kloosterbeloften aflegde. Zijn broeder Joannes, eveneens kanunnik in deze abdij, was een tijd pastoor te Bettecum en daarna provisor en overleed 1633.

Na de studie der theologie en de priesterwijding werd Jozef Geldolphus spoedig aangesteld tot subprior; 1616 werd hij benoemd tot pastoor te Oosterwijk bij den Bosch, parochie geïncorporeerd aan de H. Gertrudis-abdij, niet Oosterwijk, dorpje bij Tongerloo, zooals de Biogr. Nat. XX, 632-34 beweert. Vier jaren werkte van Rijckel met ijver in de parochie Oosterwijk door iedereen geacht. Hij ging voort met het herstellen der kerk, en voerde opnieuw de plechtige diensten in. 1626 werd hij tot abt gekozen en benoemd en ontving de abtswijding 12 Juli. Hij weigerde het pensioen (pain d'abbaye) te betalen, dat de regeering wederrechtelijk bij zijne benoeming aan de abdij had opgelegd. De raad van Brabant stelde hem in ongelijk, 21 Oct. 1629, zoodat hij moest toegeven. Hij herstelde en vernieuwde de abdijgebouwen, die onder de troebele tijden veel hadden geleden, verfraaide de kerk en deed de noodige reparatie aanbrengen aan den toren, een der merkwaardigheden van Leuven. Vooral zorgde de abt voor het onderhoud en het vermeerderen van de bibliotheek. Zelf gaf hij een elftal werken uit in druk (1631-1641), meest handelend over

[p. 635]

theologie en hagiographie. Zijn groote ijver voor de godsvrucht der zielen in het vagevuur deed hem niet alleen hierover een drietal werken opstellen, maar hij richtte 1630 een broederschap op voor de overledenen, dat nog bestaat. Vele zijner werken doen hem kennen als vurigen Mariavereerder. 1617 had hij te Oosterwijk een broederschap opgericht van O.L. Vr. van den Rozenkrans, dat weldra 3000 leden telde. Een lijst zijner uitgegeven werken, waarvan enkele zeer uitgebreid zijn, vindt men bij Foppens, Bibl. Belg. II, 773 en Biogr. Nat. Een beknopte geschiedenis zijner abdij, lijsten van de abten van St. Truiden, St. Paulus te Utrecht, van de Commandeurs der Duitsche orde te Utrecht, van het kapittel van Nivelles, enz. en vele bijzonderheden over adellijke families vindt men in zijn werk: Historia S. Gertrudis, principis virginis primae Nivellensis abbatissa (Brux. 1637) in 4^o pp. 690. Het portret van den abt komt voor in zijn werk: Vita S. Beggae ducissae Brabantiae Andetenensium Begginarum et Begghardorum fundatricis (Lov. 1631) en is ook afgebeeld naar een gravure v. Henric. van Sanden in: van Even, Louvain dans le présent et le passé (Lov. 1895), 67.

De geleerde en werkzame abt overleed 61 jaar oud. Zijn grafmonument verdween 1798, toen alles in de abdij verkocht en verkwanseld werd.

Deze abt was geen conservator der universiteit, zooals de meeste abten zijner abdij. Sanderus geeft verkeerd als datum van overlijden 1641.

Zie: A. Jacobs, L'Abbaye noble de St. Gertrude (Louv. 1880), 70-74; J.G. a Rychel, Hystoria S. Gertrudis 663-665; Sanderus, Chorograph. Sac. Brabantiae II, 4.

Fruytier