Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 5

[p. 327]

M.

[Maarschalk, David]

MAARSCHALK (David), geb. te 's Gravenhage 3 Apr. 1829, overl. aldaar 13 April 1886, was de zoon van Mr. H.L. Maarschalk, substituut-officier van Justitie aldaar, en H. Brandligt Hij ontving lager onderwijs in zijn geboorteplaats en middelbaar onderwijs te Breda, en was van 1843 tot 1847 cadet aan de Militaire akademie bij het wapen der genie voor Nederlandsch-Indië. Hij werd in laatstgenoemd jaar tot 2en luitenant bij dat wapen benoemd. Hij doorliep de verschillende rangen en werd 25 Febr. 1867 luitenantkolonel, terwijl hij 24 Sept. 1868 op verzoek met den rang van kolonel eervol werd ontslagen. Hij heeft als genie-officier deelgenomen aan de expeditie op Borneo's westkust en heeft verdedigingswerken gebouwd op het eiland Onrust en ter verdediging van de reede van Batavia, alsmede een kampement te Banjoebiroe.

Op 24 Maart 1868, dus nog in Rijksdienst zijnde, werd hij voorzitter van het bestuur der Nederlandsch-Indische spoorwegmaatschappij. Hij trad na zijn ontslag uit den Rijksdienst op als hoofdingenieur dier maatschappij en bouwde de

[p. 328]

lijnen Batavia-Buitenzorg en Samarang-Vorsten landen, die in 1872 gereed kwamen. In dat jaar legde hij zijne functiën neder. Hij hield zich vervolgens bezig met het ontwerpen van eene haven bij Batavia en werd in 1874 in verband met den voorgenomen aanleg van staatsspoorwegen op Java naar Nederland geroepen.

De Minister van Koloniën stelde hem 14 Apr. 1875 ter beschikking van den Gouverneur-Generaal om benoemd te worden tot hoofdingenieur, chef van den dienst der spoorwegen op Java; hij werd als zoodanig benoemd 27 Juni, en aanvaardde dien dienst 1 Juli d.a.v.

In 1878 werd hij met het oog op eene voorgenomen uitbreiding van den aanleg naar Nederland geroepen, en hier werd in overleg met hem aan het Departement een technisch bureau voor bestelling en keuring van hetgeen voor de spoorwegen uit Europa naar Indië gezonden moest worden opgericht onder E.H. Haitink als hoofd.

Maarschalk kwam in Dec. 1878 in Indië terug, en werd den 19en dier maand door den Gouverneur-Generaal benoemd tot Inspecteur-Generaal.

[p. 329]

Hij heeft den aanleg der spoorlijnen Soerabaia-Malang, Sidho-Ardjo-Solo en Buitenzorg Preanger geleid, en ontving op verzoek eervol ontslag bij besluit van den Gouverneur-Generaal van 6 Nov. 1880.

Hij was een man van de daad, met een ijzeren wil, die bij Daendels vergeleken werd. Alles moest voor hem wijken, maar daardoor heeft hij wellicht meer tot stand kunnen brengen dan aan een minder krachtige persoonlijkheid mogelijk geweest ware. Hij had het denkbeeld, dat uit de polytechnische school te Delft afkomstige ingenieurs niet deugden, zoodat dezen meestal slechts in ondergeschikte betrekkingen bij den door hem beheerden spoorwegaanleg benoemd werden. In het bijzonder de van den Indischen waterstaat afkomstige ingenieurs werden door hem geweerd, terwijl dezen in dien tijd, toen er voor den waterstaat dikwijls weinig gewichtige arbeid in Indië was, gaarne bij den spoorwegaanleg geplaatst zouden zijn. Later hebben zij ook op Java bewezen, even goed als zijne protégés (meestal oud-genie-officieren als hij) spoorwegen te kunnen aanleggen en op zuinige wijze exploiteeren.

In 1881 vertrok hij naar Nederland en was daar met J. Groll werkzaam aan het overnemen door de Nederlandsch-Indische spoorwegmaatschappij van de Staatsspoorwegen op Java en met plannen tot aanleg van een spoorweg in de Transvaal. Van die plannen is niets gekomen.

Ramaer