[Gerhard, Hendrik]
GERHARD (Hendrik), een der voormannen van de sociaal-democratische arbeiderspartij hier te lande, geb. 11 Juni 1829 te Delft,
overl. 5 Juli 1886 te Amsterdam. Opgevoed in het weeshuis zijner geboorteplaats, bekwaamde hij zich hier en elders voor het kleermakersvak. Behalve in Amsterdam, werkte hij ook in buitenlandsche steden: te Parijs, Lyon, Bordeaux, Toulon, Marseille en Lausanne. In laatstgenoemde stad huwde hij met Suzanna Stehli. In 1861 in Nederland teruggekeerd, vestigde hij zich te Amsterdam, waar hij geruimen tijd werkte voor de firma Bodenheim in de Kalverstraat. Later zei hij het kleermakersvak vaarwel en werd directeur eener coöperatieve bakkerij te Amsterdam. Over 't algemeen had hij met veel moeite en tegenspoed te kampen. In 1869 trad hij tot de Internationale Werkliedenvereeniging toe, waarvan hij in ons land een der ijverigste leden en geruimen tijd zelfs de eigenlijke leider werd. In 1871 was hij voorzitter van het derde Nederlandsche Werklieden-congres en leidde toen de vraag in: ‘Is vrijmaking van den arbeid mogelijk met behoud van de bestaande wetten op den eigendom’. Van 1878-83 was Gerhard voorzitter van de Sociaal-democratische werkliedenvereeniging in ons land.
Van zijn geschriften zijn vooral bekend: Wat willen de socialisten? Kapitaal en arbeid; De Internationale en hare beoordeelaars (1872). Bijeenverzameld, werden zij in 1888 uitgegeven onder den titel: Verzamelde en nagelaten opstellen van H. Gerhard. Een levensschets van hem werd in dezen bundel geschreven door F. Domela Nieuwenhuis.
Een zoon van H. Gerhard was Adrien Henri Gerhard, 7 April 1858 te Lausanne geb. Hij was eveneens een ijverig voorstander van de sociaal-democratische beginselen en sedert 1882 hoofd eener openbare school te Amsterdam.
Zie, behalve genoemden bundel opstellen: Vliegen, De dageraad der volksbevrijding. Schetsen en tafereelen uit de socialistische beweging in Nederland (met portr.). 2 dln. (1902). Verder: Vooruit, Weekbl. v. Onderw. 1889.
Zuidema
Auteursrecht onbekend