Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 4

[Rieu, Willem Nicolaas du]

RIEU (Willem Nicolaas du), bibliothecaris der Universiteitsbibliotheek te Leiden, waar hij 23 Oct. 1829 geb. werd en 21 Dec. 1896 overleed. Hij was de vijfde zoon van Paul du R., wol- en lakenfabrikant te Leiden, en van Jeanne Marie de Klopper. De familie stamde uit een aanzienlijk geslacht, in het laatst der 17de eeuw uit Noord-Frankrijk herwaarts gekomen.

Na in zijn jongensjaren eerst de lagere, vervolgens de Latijnsche school zijner geboortestad te hebben afgeloopen, legde Willem Nicolaas in Sept. 1848 met goed gevolg het staatsexamen voor de academische lessen af en liet zich inschrijven als lit. hum. stud. Bake, Cobet, de Vries en Dozy werden zijn leermeesters; ook de juridische colleges van van Assen en de Wal werden door hem bezocht. Als studiegenooten leerde hij weldra kennen Kiehl, Naber, Halbertsma, van Herwerden en Rinkes.

Na acht jaren degelijke studie promoveerde hij 1856 op een dissertatie de Gente Fabia, een omwerking van zijn vroeger met de gouden medaille bekroond antwoord op een prijsvraag, door de Utrechtsche faculteit van letteren en wijsbegeerte uitgeschreven (1853). Nog in hetzelfde jaar ondernam Dr. du Rieu, op aansporing van Cobet, een reis naar Frankrijk en Italië, voor een deel in gezelschap van zijn vrienden Halbertsma en van Herwerden; tal van academiesteden en andere voor de studie der oudheidkunde belangrijke plaatsen werden op deze reis door de jeugdige literatoren bezocht. Na een bijna driejarig oponthoud, keerde du R. in den zomer van 1859 naar Leiden terug. Het volgend jaar bezocht hij nogmaals belangrijke Fransche en Italiaansche bibliotheken en musea. Voor goed teruggekeerd, werkte hij nu zijn gemaakte aanteekeningen uit en stelde ze met milde hand voor belangstellenden beschikbaar. In 1860 tot lid van de Maatsch. der Ned. Letterkunde benoemd, werd hij hiervan reeds het volgend jaar tot secretaris gekozen. Solliciteeren naar een betrekking van docent aan een gymnasium lachte hem weinig aan. Tien jaar is hij secretaris van Letterkunde gebleven. Ook als penningmeester en bibliothecaris heeft hij die Maatschappij met groote toewijding gediend.

In 1864 werd du Rieu tevens tot amanuensis der academische bibliotheek te Leiden aangesteld en in 1866 tot conservator der handschriften dier instelling, terwijl hij in 1879, bij 't aftreden van Pluygers als directeur der Bibliotheek, dezen als zoodanig opvolgde. Hij genoot als bibliotheca-

[p. 1155]

ris een groote bekendheid, ook in het buitenland; zijne hulpvaardigheid werd algemeen geroemd.

Ook als secretaris van de Commissie voor de Waalsche kerkgeschiedenis en van die der Waalsche bibliotheken en archieven was du R. geruimen tijd ijverig werkzaam. Voorts was hij sedert 1885 lid van den Leidschen gemeenteraad, in welke betrekking hij veel heeft gedaan voor het Archief en het Museum der gemeente.

Dr. W.N. du Rieu was sedert 1863 gehuwd met Cypriana Ella Margaretha Suzanna Jacoba Vrouwtje Sautijn Kluit, uit welk huwelijk geen kinderen geboren werden.

Van zijn talrijke geschriften noemen wij: De intrede en huldiging van Karel V tot graaf van Holland binnen Dordrecht enz. (1855); Repertorium der Verhandelingen betreffende de geschiedenis des Vaderlands, in mengelwerken verschenen tot op 1860 (met R. Fruin, J.T. Bodel Nijenhuis, L.J.F. Janssen en J. de Wal; 1863-64), met een Supplement, loopende tot 1870 (door hem alleen bewerkt; 1872) en een Tweede supplement, dat tot 1880 gaat (1884); Register van academische dissertatien en oratien betreffende de geschiedenis des Vaderlands, een vervolg op 't bovengenoemde (1866) en een Supplement hierop (1884). Voorts schreef hij een aantal levensberichten in de Handelingen van Letterkunde, o.a. van Bodel Nijenhuis, Janssen, Rinkes, Kiehl en Kneppelhout, en bezorgde hij het Album Studiosorum Academiae Lugduno- Batavae 1575-1875, met een lijst van curatoren en professoren gedurende dien tijd. Eindelijk Catalogue de la Bibliothèque Wallone (1875-90). In 1898 stichtte du R. het Waalsche tijdschrift: Bulletin de la Commission Wallonne. En, nadat vroeger meer dan éene poging daartoe was mislukt, nam hij, daartoe aangezocht door A.W. Sijthoff, de leiding op zich van een uitgave photographische reproducties van oude en beroemde handschriften (Codices graeci et latini photographice depicti). Kort vóór zijn dood mocht hij het genoegen smaken het eerste deel hiervan gereed te zien.

Tevens schreef du Rieu tal van opstellen in de Ned. Spectator, de Tijdspiegel, de Handelingen der Maatsch. Ned. Letterk., de Gids, Alg. Konsten Letterbode, Mnemosyne e.a. tijdschriften. Ook veel in 't Leidsch Dagbl. Een volledige opgave zijner geschriften, samengesteld door Louis D. Petit, vindt men aan 't slot van onderstaand levensbericht.

Zie: P.J. Blok, in Levensber. Letterk. 1897, 192, met uitvoerige bibliographie door L.D. Petit, en Revue des Bibliothèqucs van datzelfde jaar, VII, 71.

Zuidema