Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 4

[Mollerus van Westkerke, Mr. Johan Hendrik Mello baron]

MOLLERUS VAN WESTKERKE (Mr. Johan Hendrik Mello baron), geb. te Oldebroek, huize Swaluwenburg, 21 Febr. 1840; overl. te Arnhem 5 Jan. 1909; zoon van Hendrik Mello baron M.v.W. en van Louisa Jacoba barones van Eck van Overbeek.

Hij was eerst burgemeester van de gemeenten Baarn en Eemnes en tevens lid van de Prov. Staten van Utrecht. Tot lid van Gedep. Staten gekozen, bedankte hij hiervoor.

Bij Kon. Besl. van 25 April 1880 in de plaats van graaf van Limburg Stirum benoemd tot Commissaris des Konings in Gelderland, aanvaardde hij die waardigheid 1 Juni 1880 met een rede, waarin hij de verzekering gaf al zijn krachten te zullen inspannen ter bevordering van de welvaart en de belangen van dit gewest. Die belofte heeft hij gestand gedaan.

Gedurende zijn veeljarig bestuur bleef de provincie gespaard voor de zoozeer gevreesde watersnoodrampen, waartoe ongetwijfeld niet weinig heeft bijgedragen de ook op zijn aandringen op vele plaatsen aangebrachte aanzienlijke verbetering van dijken en waterkeeringen in verband met de doeltreffende bepalingen van het spoedig na zijn benoeming in werking getreden verbeterde rivierpolderreglement, dat in 1892 andermaal met groote zorg herzien, thans zoo uitstekend werkt. Krachtig werd sedert 1880 voortgegaan met het - veelal dank zij aanzienlijken steun uit de provinciale kas - aanleggen en verbeteren van kunstwegen, terwijl ook door het op ruime schaal verleenen van subsidie, het tot stand komen van spoor- en tramwegen als een groot provinciaal belang werd erkend en gesteund. De zeer lastige kwestie van de afwatering der kleine rivieren, vóór 1880 reeds meermalen behandeld en in studie genomen, werd bevredigend opgelost door de instelling en reglementeering - voor een deel ook met medewerking van het provinc. bestuur van Overijsel - van een viertal waterschappen

[p. 1006]

waardoor de telkens terugkeerende zooveel schade veroorzakende overstroomingen in het oostel. gedeelte der provincie belangrijk verminderden. Geheel overeenkomstig den wensch en de zienswijze van baron Mollerus werden onder zijn bestuur meer gelden uitgegeven voor onderwijsbelangen, door het verleenen van belangrijken financiëelen steun ten behoeve van de ontwikkeling der jeugd op ambachts-, industrie-, teeken- en vakscholen, terwijl belangrijke sommen werden beschikbaar gesteld voor verbetering van het paardenras en den rundveestapel en tot vermeerdering van kennis vooral ook bij de plattelandsbevolking, den landbouwenden stand.

Reeds van den aanvang van zijn bestuur af werd door hem met veel kracht en gelukkig ook met succes de strijd aangebonden tegen het drankmisbruik in het algemeen en vooral ook op dagen daarvoor als 't ware uitlokkende en als van ouds aangewezen, terwijl voor een strenge naleving van de bepalingen der Drankwet op de meest zorgvuldige wijze zijnerzijds onafgebroken werd gewaakt.

Voortdurend en niet zonder gunstigen uitslag werd door baron Mollerus de aandacht der gemeentebesturen, vooral ook bij dienstbezoeken, gevestigd op de noodzakelijkheid van goed en voldoend lager onderwijs en doelmatig ingerichte schoolgebouwen; op de verbetering van het politietoezicht en van de brandbluschmiddelen vooral ten platten lande en op alles wat met de bevordering van zedelijkheid en welvaart in verband staat.

Bij de behandeling van al de genoemde onderwerpen bewees de voorzitter der Statenvergadering, dat hij zich volkomen op de hoogte had gesteld van de vaak moeilijke zaken. Daarbij moest de strikte onpartijdigheid van den leider der vergadering ten zeerste geroemd worden.

Maar ook buiten die openbare vergaderingen deed baron M. zich kennen als een man, bij uitnemendheid geschikt voor zijn invloedrijke taak. Hij was steeds geneigd een ieder te woord te staan en toonde daarbij een beminnelijke welwillendheid, terwijl hij toch, als dat noodig was, ook krachtig kon optreden. Steeds toonde hij kunsten en wetenschappen gaarne te willen bevorderen en steunen; van zijn liefdadigheidszin zouden vele instellingen kunnen getuigen. Hoe hoog men dezen hoogsten ambtenaar in het gewest schatte, daarvan mocht hij de doorslaande bewijzen ontvangen op 1 Juni 1905, toen het 25 jaar geleden was, dat hij dien hoogen post aanvaardde. Treffend kwam dit ook uit bij zijn begrafenis, 9 Juli, op ‘Moscowa’: tal van personen uit alle rangen en standen volgden de lijkbaar, terwijl bij de toespraken de groote kennis, werkzaamheid en welwillendheid van den overledene ten zeerste werden geroemd.

Baron Mollerus huwde te Utrecht 15 Juni 1865 Louise Antoinette Stratenus, geb. te U. 28 Mei 1846, overl. te Arnhem 5 Sept. 1909, dochter van Mr. Lodewijk Willem Arnold en van Jkvr. Henriët te Johanna Martina Beeldsnijder.

Uit dit huwelijk werden geen kinderen geboren.

Zie: H.H. Röell, Geneal. Mollerus, in Ned. Leeuw XX, 1; Nederl. Adelsboek. 1915, 351; Verslag der Prov. Gelderland over 1908; N.R. Crt. 5 Jan., 9 Jan. en 6 Juli 1909.

Regt