Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 4

[Hecker, Willem Augustus]

HECKER (Willem Augustus), zoon van Gerardus Johannes Hecker en Johanna Maria Warren, geb. te Groningen 12 Mei 1817, gest. te Delft 15 Jan. 1909. Hij genoot lager en gymnas. onderwijs in zijn vaderstad, waar hij ook 22 Dec. 1832 als student in de letteren werd ingeschreven. Hij werd hier de leerling van ten Brink, van Limburg Brouwer en van Lulofs, aan wien hij voor zijn vorming zeer veel dankte. Lulofs was, als Hecker later, minder bekend als geleerde dan als welsprekend redenaar, vruchtbaar dichter, ook als strijdlustig polemist. Hecker voltooide zijn studie door 14 Mrt. 1839 te promoveeren op proefschr. De Alcibiadis moribus rebusque gestis (Gron. 1839). 10 Mei 1844 werd hij benoemd tot amanuensis der academische bibliotheek te Groningen; als zoodanig heeft hij den Catalogus librorum universitatis quae Groningae est. Pars tertia (Gron. 1852) bewerkt. Na den dood van den bibliothecaris van Limburg Brouwer (21 Juni 1847) werd Hecker provisioneel met het beheer der bibliotheek belast. Deze voorloopige toestand duurde tot 12 Apr. 1851, toen de hoogleeraar Enschedé tot bibliothecaris werd benoemd tot groote teleurstelling van Hecker, die kort daarop aftrad als amanuensis. Hij was intusschen schoolopziener geworden, welk ambt hij met groote toewijding waarnam. Bovendien was hij in 1846 opgetreden als lector paedagogices aan de universiteit, welk ambt hij aanvaardde met een Inleidingsrede over de ontwikkeling van den geest tot, door en in de wetenschap (Gron. 1846). Nog nam hij van 1849 tot 1851 bij de langdurige afwezigheid van den hoogleeraar Rovers diens lessen in algemeene geschiedenis en antiquiteiten waar. Blijkbaar was hij berekend voor deze taak; toen Rovers in 1855 naar Utrecht vertrok, werd Hecker tot zijn opvolger benoemd; 20 Dec. aanvaardde hij het ambt van hoogleeraar in de algemeene geschiedenis en antiquiteiten met een rede Het staatsleven der volken als voortgaande ontwikkeling van den menschelijken geest, wijsgeerig en geschiedkundig beschouwd (Gron. 1856). De genoemde vakken heeft Hecker tot 1877 gedoceerd; na het inwerking treden der nieuwe wet bleef hem slechts het onderwijs in de oude geschiedenis en de antiquiteiten. In 1887 werd hij emeritus. In 1846 huwde hij met Cornelia Reyers, die hem 9 Oct. 1880 ontviel.

Hecker was in de eerste plaats dichter. Reeds in 1836 gaf hij met Bennink Janssonius, Lesturgeon en Steringa Kuyper Dichterlijk mengelwerk (Gron. 1836) uit. Veel meer bekendheid verkreeg hij twee jaar later, toen hij de bekende Hippokreen-ontzwaveling (Amst. 1838) anoniem uitgaf; een jaar later verscheen een tweede druk. In 1844 volgde Quos ego. Hekelrijmen door den autheur der Hippokreen-ontzwaveling (Gron. 1844). In beide satiren wordt scherp te velde getrokken tegen de prul- en gelegenheidsdichters van dezen tijd; de dichter wijst op Bilderdijk en Da Costa als verheven voorbeelden, maar bestrijdt tegelijk de romantiek van Beets en Hasebroek. Hecker bewoog zich op hetzelfde pad als de Bragianen; hij stond evenwel niet tot hen in betrekking; ook heeft hij nooit in de Braga geschreven. Ook daarna heeft hij meer dan eens gedichten uitgegeven. Daaronder zijn ook te rekenen zijn vertalingen van klassieken: Hecuba, treurspel van Euripides (Gron. 1841), Aga-

[p. 719]

memnon, treurspel van Aeschylus (Gron. 1888), Prometheus, treurspel van Aeschylus (Gron. 1890), De Choëphoren en de Eumeniden, treurspel van Aeschylus (Gron. 1899). Zijn en anderer gedichten droeg Hecker uitnemend voor; hij was een boeiend redenaar. Bekend gebleven zijn De ontwikkeling van den geest op het gebied der wetenschap. Toespraak bij de uitreiking der diploma's aan doctoren honoris causa ter gelegenheid van het twee en een halve eeuwfeest der Groningsche hoogeschool (Gron. 1864) en De aarde en de mensch. Redevoering bij gelegenheid der overdracht van het rectoraat der Groningsche hoogeschool (Gron. 1869), alsook zijn Dichtregelen bij de onthulling van het monument te Heiligerlee (Gron. 1873), zijn Toespraak en zijn Dichtregelen, beide ter opening der reunie van oud-studenten der Groningsche hoogeschool (Gron. 1879 en 1889). Om den voortreffelijken vorm werden zijn colleges ook zeer gewaardeerd; met dezen dichterlijken, soms wat rhetorischen vorm kwam Hecker's geschiedopvatting overeen. Hij was geen geschiedvorscher; bronnenonderzoek heeft hij eigenlijk nooit ingesteld; hij was meer geschiedphilosoof, die zijn opvattingen in dezen ook aan zijn studenten trachtte in te prenten. Naar het voorbeeld van Herder was hij overtuigd, dat de menschelijke geest den loop der geschiedenis beheerscht; geen toeval mag hier worden aangenomen en evenmin kan een enkel individu in den loop der dingen ingrijpen. Maar alles komt, gelijk het noodwendig gebeuren moet; ook de zoogenaamde groote mannen verschijnen, als hun tijd daar is. Ieder beginsel, consequent doorgevoerd, slaat onvermijdelijk om in het tegendeel daarvan; ook daardoor kan veel in den gang der geschiedenis worden verklaard. Hecker's wetenschappelijke publicatiën zijn zoo goed als alle voor het onderwijs bestemd: P.C. Hooft's Nederlandsche Historiën met aanteekeningen (Gron. 1843/45, 5 dln.); Schets der Grieksche en Romeinsche letterkunde (Gron. 1851); Schets der algemeene geschiedenis (Gron. 1851; 7e dr. Zwolle 1896); Vlaamsche poëzy (met J.J.A. Goeverneur; Kl. Lett. Pantheon 54/5; Schiedam 1852); Latijnsche en Grieksche spraakkunst (Gron. 1853 en 1854; 7e dr. Gron. 1897); Klassisch woordenboek van eigennamen uit de Grieksche en Romeinsche mythologie, geschiedenis, letter- en aardrijkskunde (Amst. 1854; 4e dr. Amst. 1898); De Romeinsche constitutie, naar het zesde boek van Polybius. Bijdrage tot de Romeinsche antiquiteilen ten behoeve zijner lessen met korte aanteekeningen uitgegeven (Gron. 1857); Het Romeinsche volks- en stadsleven in omtrekken (Gron. 1857). Ten slotte heeft Hecker zeer veel in tijdschriften gepubliceerd.

Zie: Jonckbloet, Gedenkboek der hoogeschool te Groningen; Boeles, Levensschetsen der Groninger hoogleeraren, 162; Jaarb. Univ. Gron. 1908-09, 44 vlg. (met bibliographie); M. Valeton in Gron. Stud. Alm. 1910, 67 vlg.; H. Hermans in Gron. Volksatm. 1910, 1 vlg.; Roos, Gesch. van de bibliotheek der Rijks-Univ. te Groningen (Gron. 1914), 33 vlg.; Huizinga in Academia Groningana (1914) 165 vlg.

Brugmans