Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 4

[Blanckaert, Steven]

BLANCKAERT (Steven), geb. te Middelburg 24 October 1650 en aldaar gedoopt 28 October; overl. te Amsterdam 23 Febr. 1704, begraven in de Westerkerk 28 Febr.; zoon van Nicolaas B. (2) en van Maria Eversdijck.

Hij bezocht de latijnsche school te Middelburg, oefende zich daarna bij een apotheker in de scheien kruidkunde en vertrok daarop naar de hoogeschool te Franeker, waar hij 18 Dec. 1674 more majorum tot doctor in de wijsbegeerte en de geneeskunde promoveerde. Hij vestigde zich als geneesheer te Amsterdam, waar hij weldra een groote vermaardheid kreeg en zond een aantal werken over de verschillende onderdeelen van zijn vak in het licht. Bovenal wordt zijn Lexicon medicum geroemd, waarvan engelsche en duitsche uitgaven verschenen. Zijn Collectanea medico-physica was een der eerste geneeskundige tijdschriften hier te lande.

Tot uitspanning beoefende hij de schilderkunst, de dichtkunst en de z.g. papieren snijkunst. De proeven, die hij daarvan heeft nagelaten, werden door zijn tijdgenooten wel geroemd, doch volgens onze tegenwoordige inzichten verheffen zij zich niet boven het zeer middelmatige. Blanckaert huwde 3 Maart 1682 te Amsterdam met Isabella de Carpentier (1644-1730) en won bij zijn echtgenoote twee kinderen, zoons, waarvan er één op vierjarigen leeftijd aan de kinderpokken stierf. Naar aanleiding van dit sterfgeval schreef Bl. zijn verhandeling: Over de kinderpokken. De andere zoon, Mr. Willem Blanckaert, geb. te Amsterdam 31 Mrt. 1683, overl. te Utrecht in Maart 1748, promoveerde te Utrecht 23 Oct. 1703 tot doctor in de beide rechten en was van 1713 tot 36 raadsheer in de Kamer van Justitie der Stad en Lande van Vianen.

Van St. Bl. bestaan vier gegraveerde portretten. Een daarvan (aet. XXXV, Gouwe sculp, - D.V. Plas pinxit) heeft een latijnsch onderschrift door Lud. Smidts. Een ander, op lateren leeftijd, werd gegraveerd door Chr. van Hagen. De twee andere portretten zijn navolgingen van de genoemde; het vierde heeft ook zijn zinspreuk: ‘Dominus providebit’.

Van St. Bl. worden de volgende werken vermeld: Tractatus Novus de Circulatione Sanguinis per fibras, nec non de valvulis in iis repertis (Amst. 1676); Nieuwe Hervormde Anatomie (Amst. 1678); Lexicon Medicum graeco-latinum in quo totius artis Medicae termini, in Anatome Chirurgica,

[p. 157]

Pharmacia, Chymia, Re Botanica etc. Usitati, dilucide et breviter exponuntur, juxta Neotericorum tum Practicorum tum Mechanicorum placita, et vere demonstrata principia (Amst. 1679, Jena 1683, Leiden 1690, 1702, 1717, 1735, 1756, Frankf. 1705, Hal. Maagdenb. 1758, Leuven 1754 en Londen 1708, 1715 en 1726); Hollands Jaarregister (Amst. 1680, 3 dln.); Collectanea Medico-Physica (Amst. 1680, 1688). Hierin zijn verhandeling: de Zodiaco medico-physico. Verder Nieuw licht der Apothekeren (Amst. 1683); Verhandeling van de Scheurbuik (Amst. 1684); Van de Podagra en vliegende Jigt (Amst. 1684); Pharmacie en Chymie (Amst. 1686); Gebruik en Misbruik van de Thee ('s Grav. 1686); Nederlandsche Herbarius (Amst.); Over de kinderziekte (Amst. 1688); Hiervan verscheen een vertaling door G. Willis onder den titel: Traité de la vérole, gonorrhée etc. (Amst. 1688); Schouwburg der Rupsen en Wormen (Amst. 1688); Pharmacopoea ad mentem neotericorum adornata (Amst. 1688); Anatomia practica rationalis, sive variorum cadaverum morbis denatorum anatomica inspectio (Amst. 1688); dit werk verscheen in het hoogduitsch (Hanov. 1692); Gasthuis der zieken (Amst, 1690); Aanmerkingen over de Chirurgie en Praktijk van P. Barbette (Amst. 1694); Venus belegerd en ontzet (Amst. 1696); Herbarius Belgicus (Amst. 1698 en 1710); Kortbondige spreuken van Hippocrates (Rotterdam); Verhandeling over de werking der Medicamenten (Amst. 1700); Institutiones chirurgicae rarioribus fundamentis superaedificatae (Leiden 1701); Burgerlijke Tafel om lang zonder ziekten en gezond te leven; Cartesiaansche Academie of Institutie der Medicijnen (Amst. 1702); Konstkamer der Chirurgie (Amst. 1702); Verhandeling van de leger- en scheepsziekten (Amst. 1703); De Hedendaagsche Chymie (Amst. 1703).

De voornaamste werken van Blanckaert werden, in één deel verzameld, uitgegeven onder den titel: Opera medica, theoretica, practica et chirurgica (Leiden 1701).

Zie: Alg. Konst- en Letterbode 1846 I, 355; A. van der Boom, Over de ontleedk. van den Mensch, 31, 100; de la Rue, Geletterd Zeeland, 19, 20 en 567; van Kampen, Gesch. der Ned. Lett. en Wetensch. II, 49; III, 139; W.M.C. Regt, Het geslacht van prof. Blancardus in Navorscher LV (1905) 96.

Regt