Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 4

[Agricola, Gerardus]

AGRICOLA (Gerardus,) cisterciënsermonnik der abdij Klaarkamp in Friesland, overleed te Franeker 17 September 1598, waar hij zich na de onderdrukking van den Katholieken Godsdienst gevestigd had. De laatste jaren voor de opheffing der kloosters in Friesland bekleedde Gerardus Agricola den post van prior zijner abdij. 1574 komt Laurentius van Zutfen nog voor als prior van Klaarkamp, eerst na dit jaar kan dus Agricola door zijn abt benoemd zijn. Als prior had hij zeker geen gemakkelijken post, want de abt, gedeputeerde van Friesland, was veelal afwezig en had bovendien wegens de rumoerige tijden vele kloostervisitaties te doen, omdat ook daar de geest des tijds was doorgedrongen. Ten onrechte wordt Agricola door verschillende schrijvers betiteld als laatste abt van Klaarkamp en geïdentifieerd met Gerardus Jacobsz, den laatsten abt. Zelfs van Rhijn, Oudh. en Gestichten van Friesland, 442, verzekert uitdrukkelijk dat zij een en dezelfde persoon zijn, maar uit de rekening van de pensioenen uitgekeerd aan de kloosterlingen 1590 ziet men dat en Gerardus Jacobi gewezen abt en Gerardus Agricola, gewezen prior, elk 400 gulden jaarlijks genoten. Woonden beiden te Franeker bij elkander en is hierdoor deze verwisseling ontstaan? Dit is mogelijk, maar

[p. 15]

tot nu toe is de plaats en datum van het overlijden van den abt Jacobsz. nog niet bekend. Gerardus Agricola wordt geprezen als een zeer geleerd man, v.d. Aa Aardrijkskundig woordenboek (Franeker), Van Heussen en Van Rhijn, enz. Hij besteedde al zijn bezit tot het stichten van een weeshuis te Franeker, nog het Klaarkamperweeshuis genoemd. Hij was de laatste eigenlijke Prior van Klaarkamp, Frieslands eerste abdij. Even als later enkelen den titel droegen van abt van Klaarkamp, zoo treft men eenigen met den titel van Prior van Klaarkamp aan n.l. Carolus Varlet, monnik van Cambron O. Cist. overl. 20 Dec. 1661 en Nic. le Fèvre van Villers O. Cist., tegen wie het kapittel-generaal van Citeaux, 1683, en tevens tegen alle titularissen ‘in parte hereticorum’ een decreet uitvaardigde.

Zie: Archief Aartsbisdom Utrecht XXXI (1906) 201 en 202.

Fruytier