[Zoesius, Thomas]
ZOESIUS (Thomas), Sosius, geb. te Amersfoort uit een aanzienlijke familie, die tal van juristen voortbracht, overl. in 1598 te Würzburg. Hij studeerde en promoveerde te Leuven in de rechtswetenschappen. Van zijn leven is weinig bekend. 18 Apr. 1572 werd hij raad en procureur-generaal van het Hof van Utrecht, van 1578 tot 1579 was hij rentmeester-generaal. In 1583 werd hij aangesteld tot hoogleeraar te Leiden. Zulks was geschied op drijven van den curator Paulus Buys, uitsluitend op gezag van den Prins van Oranje en buiten medewerking der burgemeesters. Toen hij te Leiden aankwam, verzette de regeering zich tegen zijn optreden. Het verzet werd des te ernstiger, toen de regeering vernomen had, dat Zoesius vijandig stond tegenover de openbare kerk. Vandaar een protest der regeering bij den Prins en 19 Apr. 1584 een aanzegging aan Zoesius, dat hij niet als hoogleeraar werd erkend. Buys deed een bemiddelingsvoorstel, de magistraat schikte zich en Zoesius werd op een wedde van ƒ 600 voor 5 jaren als hoogleeraar aangesteld. Burgemeesters lieten 12 Mei 1584 op de akte van aanstelling aanteekenen, dat zij ‘omme minne ende eendracht metten Curateurs’ en onder voorbehoud, dat zooiets niet meer mocht voorkomen, in de benoeming toestemden. Te Leiden verwierf hij zich spoedig algemeene achting. Na de afzetting van Hugo Donellus volgde 20 Mei 1587 zijn aanstelling tot ordinarius. In 1591 werd hij tot rector magnificus gekozen. In Mrt. 1593 legde hij wegens een beroep als hoogleeraar naar Duitschland het professoraat neder en vertrok naar Würzburg, waar hij overleed.
Hij was gehuwd met een dochter van Elbertus Leoninus (zie kol. 759); zijn zoon uit dat huwelijk, Elbertus, gaat voor (kol. 1516).
Hij schreef een commentaar op den Codex, dien hij te Leiden gedoceerd had.
Zie: Werken der Maatsch. der Ned. Letterk. te Leiden VII: 2, 95-105; Diarium Ev. Bronchorstii 31, 53; Archief Aartsb. Utrecht XIII, 235 vlgg.; v.d. Water, Gr. Utr. Placaatboek II, 1053, 1056, 1058; S.J. Fockema Andreae, Inleidinge van de Groot I (Arnh. 1895) viii en ix; W. van Everdingen, Het leven van Mr. Paulus Buys (Leiden 1895) 166; P.C. Molhuysen, Bronnen gesch. Leidsche Univ. I (R.G. Publ. 20) register.
van Kuyk