[Woude, Cornelis van der]
WOUDE (Cornelis van der), geb. te Alkmaar, begraven aldaar 29 Nov. 1645. Van hem zag in hetzelfde jaar - de opdracht is van 10 Augustus - bij S. Cz. Brekegeest het licht Kronijke van Alcmaer, met zijn Dorpen, Waer in op 't korste verhandelt worden vande Kermers, ende West- Vriesse Oorlogen. Ende de voornaemste gheschiedenissen des selfs, van 't beginsel der bouwinge der voorsz. Stad Alckmaer, tot den Jare Christi 1645. Deurgaens met eenige rijmkens, ende Knyp-veersjes ter materie ende voor sich selfs dienende.
Ds. F. Smit zegt in zijn Geletterd Alkmaar, dat de overlevering den schrijver als schoolmeester noemt. Hiervoor pleit niet zoo zeer dat in de aanteekening zijner begrafenis en in die van 3 kinderen 1641 - 46 het ‘mr.’-gebruikt wordt, als wel, dat hij zijne kronijk aan burgemeesteren en ‘schoolarchen’ opdroeg (in volgende drukken is het ‘schoolarchen’ door ‘vroedschappen’ vervangen). De betrekking van schoolmeester doet vermoeden, dat v.d.W. gereformeerd was, maar andere v.d. Woude's waren in de 17e eeuw steeds roomsch. Hij zelf doet in zijn boekje niets blijken van zijne staatkundige of godsdienstige gezindheid. De tweede in 1658 verschenen druk bevat ook het vervolg der kronijk tot dat jaar en versjes op de 4 toenmalige predikanten. Latere uitgaven, telkens met meer toevoegsels van verschillenden aard, zijn van 1679, 1725, 1742, 1743 en 1746.
Bediende v.d.W., licht- en bijgeloovig, zich voor de oude geschiedenis der stad van bestaande werken, voor de 16e en 17e eeuwen beschikte hij over betrouwbare aanteekeningen en over de herinneringen van zijn vader en grootvader; dit bepaalt de waarde van zijn werk, waarvan de stijl vrij wonderlijk is. Hij was lid der rederijkerskamer ‘De Lauwerier’, als hoedanig hij, de spreuk voerende ‘Altijdt strijdt’ voorkomt in Vlissings Redens-Lust-Hof (Vliss. 1642). Reeds in 1630 had hij in 't licht gegeven een Geestelijke duivelvlugt, bestaande in stichtelijke gezangen, en in 1637 verdedigde hij den tulpenhandel tegen de daarop verschenen beschimpingen, in een te Amst. in 4o. gedrukt Tooneel van Flora. Vertonende: Grondelijcke Redensonderzoekinge van den Handel der Floristen.
Zie: Bruinvis, Over Alkmaarsche Geschiedboeken en Geschiedschrijvers (Alkm. 1892). 1-27.
Bruinvis