Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 3

[Heynsbergen, Henricus van]

HEYNSBERGEN (Henricus van), van Hensbergen of van Hensberch, kwam omstreeks 1576 van Antwerpen te Middelburg. 9 Mei van dat jaar werd in den kerkeraad van laatstgenoemde stad gerapporteerd, dat hij een aanhanger was van de doopsgezinde secte der voetwasschers. 1 Sept. d.a.v. besloot men - naar aanleiding van geruchten dat hij te Aken en Keulen zijn geestverwanten zou gaan helpen in hun disputeeren met de Gereformeerden - de consistories dier steden tegen hem te waarschuwen. In 1577 was er zelfs sprake van hem te excommuniceeren. Maar er behoefde niet toe te worden overgegaan, want ruim een jaar later veranderde hij geheel van inzicht. Immers 16 Nov. 1577 verklaarde hij gedwaald te hebben ten aanzien van verkiezing, erfzonde, vrijen wil, verbond en kinderdoop, en trok hetgeen hij indertijd in een stuk van 11 artikelen had gepubliceerd in. 29 Jan. 1578 werd zijn verzoek om te mogen proponeeren ingewilligd en 17 Sept. d.a.v. vertrok hij als predikant naar Burgh en Haemstede. 1580 verliet hij die standplaats en wordt het eerst weer vermeld in 1591 als

[p. 589]

benoemd predikant te St. Maartensdijk. 1597 nam hij een beroep naar Gouda aan. Maar 3 Sept. 1598, eer de vacature te St. Maartensdijk vervuld was, was hij alweer met attestatie terug en bleef van toen tot aan zijn dood, in het voorjaar van 1621, daar weer predikant.

8 Febr. 1604 werd hij te Zierikzee in ondertrouw opgenomen met Willemina Willems Schenck. Uit een vorig huwelijk - 1577 was hij gehuwd met een zekere Lijsbet - werden geboren: Johannes, die 15 Juli 1591 werd aangenomen als proponent bij de classis van Tholen en van Juli 1591 tot Oct. 1592 hulppredikant te Bergen-op-Zoom was; Isaäc, op 18-jarigen leeftijd 27 Juni 1601 te Leiden ingeschreven als student in de philosophie, predikant te Fijnaart (1605-1609), Scherpenisse (1609-1619) en Gouda (1619 tot zijn dood in 1625) en Susanna (Nov. 1616 gehuwd met Jan Cornelisz. Avontuere).

Van genoemden Isaäc H. waren verder zonen: Cornelis van H., sinds 1635 predikant te Zundert en sinds 1639 te Bergen-op-Zoom, waar hij in 1664 overleed; en Henricus van H. geb. omstr. 1615, te Leiden ingeschreven als stud. phil. et theol. 9 Sept. 1634, in 1639 predikant te Zundert, 2 Aug. 1639 te Bergen-op-Zoom gehuwd met Anna Muyshoudt en sinds 1642 predikant te St. Annaland, waar hij in 1669 overleed. Van hen was weer een zoon Isaac van H., sinds 1669 predikant te Fijnaart en gest. aldaar in 1671.

Zie: Reitsma en van Veen, Acta, III, 228; W.P.C. Knuttel, Acta Zuid- Holland I register in voce; J.W. te Water, Kort verhaal der Reformatie van Zeeland (Middelb. 1766) 241, 242, 319; Algemeen Nederlandsch Familieblad IX (1892) 206; XII (1895) 173; H.Q. Janssen, De kerkhervorming in Vlaanderen I (Arnhem 1868) 11 (maakt opmerkzaam op merkwaardige bescheiden ten aanzien van zijn beroep naar Gouda), 219; H.Q. Janssen en J.H. van Dale, Bijdragen tot de oudheidkunde en geschiedenis, inz. van Zeeuwsch-Vlaanderen VI, 237 vv.; Navorscher LVIII (1903) 523.

van Schelven