[Beins, Dr. Hendrik]
BEINS (Dr. Hendrik), geb. 20 Jan. 1835 te Hoogezand en overl. 20 Sept. 1888 te Groningen. Zijn vader, Jan Frederik B., was hoofdonderwijzer op eerstgenoemde plaats en schreef o.a. een brochure: De sterke dranken en de cholera, benevens watergeneeskundige voorschriften voor onmagt, zenuwzwakheid enz. (1854).
Hendrik B., ontving zijn opleiding voor de academische lessen op het instituut van zijn oom Dr. L. Dikema (I, kol. 717), studeerde te Groningen in de medicijnen en promoveerde 24 Juni 1858 op een diss. over de Galvanische polarisatie met betrekking tot de leer der dierlijke electriciteit enz.; en wel met zoo schitterend gevolg, dat hij gedurende twee jaren op rijkskosten de universiteiten van Berlijn en Parijs mocht bezoeken. Hier kwam hij in kennis met Virchow, Alex. von Humboldt, Du Bois Raymond e.a. beroemde mannen van dien tijd. Na afloop van deze wetenschappelijke reis vestigde hij zich als arts te Groningen. De geneeskundige praktijk beviel hem echter weinig; meer voelde hij zich aangetrokken door voortgezette studiën op 't gebied van natuur- en scheikunde. Bijgestaan door zijn broeder Jan Frederik Beins (geb. 29 Apr. 1841, overl. 7 Aug. 1913; hij was van 1868 tot 72 leeraar in de wis- en natuurkunde aan het gymnasium te Assen, maar wijdde zich sedert uitsluitend aan natuur- en scheikundige studiën), zocht hij naar een beweegkracht die den stoom zou kunnen vervangen en ontdekte eindelijk, dat dubbel koolzuur natrium, in gesloten vaten verhit, een gedeelte van het koolzuur afstaat, zoodat men hieraan een willekeurige spanning kan geven. Op grond van deze uitvinding, waarvoor in verschillende landen octrooi werd aangevraagd, ontstond te Groningen de firma Beins, Hoen en Corver, die een eenvoudig toestel leverde voor 't bereiden van vloeibaar koolzuur. Tevens bedacht J.F. Beins een toestel tot het brengen van minerale wateren in zoogenaamde kogelflesschen, die vrij zijn van metaal en sinds langen tijd algemeen gebruikt worden. Tal van jaren hielden de gebroeders H. en J.F. Beins zich onverdroten ook met
andere onderzoekingen bezig, o.a. met het plan om gecomprimeerd koolzuur als beweegkracht aan te wenden. Zelfs beproefden zij, ter toepassing van dit denkbeeld, een onderzeesch schip te doen bouwen, waarvoor zij in 1868 in den Haag een ontwerp bij het Ministerie van Marine indienden. De zaak werd onderzocht, vond veel bijval, maar leverde toch niet het gewenschte resultaat.
Als geschriften van Dr. H. Beins vinden wij vermeld: Spierarbeid en voedsel. Een bijdrage tot de voedingsleer (1864); Compendium voor vrouwenziekten. Uit het Duitsch van G.A. Braun (1864) en Het acute gewrichtsrheumatisme. Uit het Duitsch van H. Lebert (1862; 2de dr. 1873).
De jongere broeder J.F. Beins, schreef o.a.: Het koolzuur, zijne eigenschappen, bereiding en toepassingen (1875 e.v.).