[Lummel, Hendrik Jan van]
LUMMEL (Hendrik Jan van), verdienstelijk onderwijs- en opvoedkundige, 19 Nov. 1815 te Amersfoort geb. en 18 Sept. 1877 te Utrecht overl. Hij verloor vroeg zijn vader en trok zoo reeds op 16-jarigen leeftijd als ‘vierderanger’ de wereld in, werd ondermeester op een bijzondere school te Amersfoort, behaalde hier den 3den en den 2den rang met nog eenige bijakten, en werd in 1840 tot hoofd eener openbare school te Houten benoemd. 7 jaar later vertrok hij naar Utrecht, waar hij hoofd werd van de diaconieschool der ned. herv. Gemeente met een daaraan verbonden bewaarschool. Later in een ‘Tusschenschool’ vervormd, werd hieraan ook nog een ‘Opleidingsklasse’ en een ‘kweekschool ter opleiding van onderwijzers zendelingen en godsdienstonderwijzers’ toegevoegd. Van Lummel werkte veel in en buiten de school; vooral het zendelingswerk had zijn volle sympathie. En evengoed als practisch onderwijzer heeft hij naam gemaakt als volksspreker en als schrijver. Levensbeschrijvingen van Luther, Calvijn en Marnix, vaderlandsche schetsen als: Heiligerlee, Geuzendag, Kozakjesdag en Bartholomaeusnacht vloeiden vlot uit zijne pen. Verder bezorgde hij een uitgave van het Nieuwe Geuzenliedboek (1872-4), een Aardrijkskunde van Palestina en een Kerkelijke geschiedenis van Nederland. Met Ds. Sonstral gaf hij een algemeene geschiedenis in schetsen uit onder den titel Jaarboeken van het Godsbestuur (1865-7, 4 dln.). Maar meer gelezen zijn de verhalen uit den kerkhervormingstijd van Utrecht: De smidsgezel, De bijlhouwer en De hopmansvrouw. Verder schreef hij De gezondheid in de school (1866) en gaf hij een serie Platen voor
Aanschouwelijk onderwijs, voor Bijbelsch onderwijs en voor Bijbelsche oudheidkunde, alle met handleidingen. Eindelijk schreef v.L. veel in 't Maandschrift voor opvoeders en onderwijzers, in de Christelijke School, het Christ. Zondagsblad, de Hope des vaderlands, de Zaaier e.a. tijdschriften.
Zijn portret bestaat in een anoniemen steendruk.
Zie: Levensber. Letterk. 1878, 34 en J. Kuiper, Gesch. v.h. Christelijk onderwijs in Nederl. 1904. 243.
Zuidema