Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 2

[Leopold, Martinus]

LEOPOLD (Martinus), directeur der kweekschool voor onderwijzeressen te Arnhem, waar hij 4 Juni 1905 overl. Hij was geb. 19 Oct. 1830 te Groningen, uit het huwelijk van J.H. Leopold en A.M. Kimm, ontving zijn opleiding aldaar

[p. 811]

op de departementale kweekschool voor onderwijzers van B. Brugsma, legde bijtijds de vereischte examens af, ook voor talen e.a. vakken van 't meer uitgebreid lager onderwijs, en was van 1854 tot 60 als gouverneur bij de families Quintus en van Knobelsdorff werkzaam. Van 1861-65 was hij onderwijzer aan de Rijkskweekschool voor onderwijzers te 's Hertogenbosch, van 1865-70 directeur der R.H.B. te Goes en van 1870 tot zijn dood directeur van de kweekschool voor onderwijzeressen te Arnhem. Vooral die laatste betrekking heeft hij met al zijn krachten gediend: het grootste deel van haren bloei had deze school aan Leopold te danken, zoo werd in 1910 bij de viering van het 50-jarig bestaan dezer inrichting getuigd. Leopold behoorde tot een familie van smaakvolle letterkundigen, die zoowel op 't gebied van onderwijs- en opvoedkunde als op dat van taal en letteren veel goeds hebben gepresteerd. Behalve enkele letterkundige bijdragen en recencies in de Huisvriend, de Gids en de Tijdspiegel, benevens een afzonderlijk uitgegeven Harzreis; Schetsen, beelden, herinneringen (1855), alle verschenen onder het pseudoniem Leo, gaf hij de volgende geschriften uit van paedagogische strekking: De opvoeding in huis en school (1866; 8ste dr. 1892), een keurige verzameling van weldoordachte opmerkingen, vreemde en eigene, bewerkt naar Kellner's Aphorismen; Natuurgenot; groepen en beelden uit het leven der natuur (1868; 6de dr. 1882) en de Tolk; Bloemlezing ter vertaling (1874; 5de dr. 1905). Te zamen met zijn broeder L. Leopold, directeur der rijkskweekschool voor onderwijzers te Groningen, gaf hij uit: Een sleutel, Rij van oorspronkelijke stukken in proza en poëzie, ter voorbereiding van de studie onzer letterkunde (1874; 2 dln.; 6de dr. 1907), en Oud en Nieuw; Letterkundig leesboek, 2 bundels (1890; 5de dr. 1903): een stel keurige bloemlezingen, waarin nagenoeg alle nederl. letterkundigen van eenige beteekenis vertegenwoordigd zijn. Verder heeft men nog van hem een Kleine bloemlezing (1896; 2de dr. 1903) en De nieuwe Aesopus. Groot fabelboek voor jong en oud (1880-82). Leopold was gehuwd, sedert 1864, met Anna Elisabeth Plaat, die hem een zestal kinderen schonk.

Zie: Gedenkboek, uitgegeven bij de viering van het 50-jarig bestaan der Arnhemsche kweekschool in 1910, en J.P. de Keyser, Nederl. Schrijvers uit de 19de eeuw (1874).

Zuidema