[Jansz., Barent]
JANSZ. (Barent), bijgenaamd Potgieter, geb. in 1574 te Munster (Westphalen), was chirurgijn op de vloot van 5 schepen, die onder adm. Jacques Mahu in 1598 uit Rotterdam naar de Zuidzee vertrok. Hij bevond zich op het schip ‘'t Geloove’, kapitein Sebald de Weerd, het eenige dat in het vaderland terugkwam. De vloot geraakte, na vele wederwaardigheden en na Straat Magalhaens gepasseerd te zijn, in Sept. 1599 door storm uiteen en de Weerd was genoodzaakt terug te keeren. Deze rampvolle reis is beschreven door Zacharias Heyns (kol. 576), uit mondelinge en schriftelijke mededeelingen van B.J., die blijk heeft gegeven, een ervaren zeeman geweest te zijn, omdat ook een kaart van genoemde zeeengte door hem is gemaakt, te vinden in den wereld-atlas van Mercator, uitg. door Hondius in 1628 en bovendien verbeterd in dien van Janssonius en Hondius, in het licht gegeven in 1633. Er bestaat van B.J. een portret, gegraveerd door Roghman, waarop B.J. zich ‘beminder des vreeds’ noemt.
Zie: Wijdtloopig verhaal van 't gene de vijf schepen enz. meest beschreven door M. Barent Jansz. Chirurgijn (t' Amst. bij Zacharias Heyns, in de Warmoesstraat, in de Hooftdeughden 1600); dit werk is in het Duitsch en Latijn vertaald; zie overigens Tiele, Mémoire bibliographique des navigateurs Néerlandais; dez., Bibl. v.L. en V. 123; A. Wichmann, Dirck Gerritsz (Gron. 1899).
Mulert