Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 2

[Braam Houckgeest, Andreas Charles van]

BRAAM HOUCKGEEST (Andreas Charles van), geboren te Barness (nabij Londen) 8 Jan. 1800, overl. te 's Gravenhage 18 Febr. 1873. Hij was de zoon van den bekenden gezant, als opperhoofd van den Chineeschen handel, Andreas Everhard v.B.H. en van Johanna Egberta Constantia van Schuler. De omwenteling van 1795 was oorzaak, dat de familie uit O.I. terugkeerend, zich in Amerika vestigde en eerst, na in Engeland korten tijd vertoefd te hebben, in 1800 in Nederland aankwam, waar v.B.H. door tusschenkomst van zijn voogd Mr. M.C. van Hall aan de Kweekschool voor Zeevaart te Amsterdam werd opgeleid. In 1816 vertrok hij als adelborst 2e kl. naar zee a/b. van Z.M. fregat ‘Frederika Sophia Wilhelmina’, dat deelnam aan het bombardement van Algiers op 27 Aug. Hij vervolgde, na terugkomst, zijne studiën aan de artillerie- en genieschool te Delft en ging in 1819 met Z.M. fregat ‘van der Werff’, als adelborst 1e kl. naar O.-I., waar a/b. van hetzelfde schip, hij als buitengewoon luit. t.z. 2e kl. de 2e. exp. tegen Palembang bijwoonde, licht gewond werd en het ridderkruis der Mil. Willemsorde verwierf. In 1824, andermaal naar de koloniën terugkeerende, deed hij de reis rond de wereld met Z.M. fregat ‘Maria van Reigersberg’; in Sept. te Samarang gekomen, nam hij een werkzaam aandeel in den Java-oorlog, eerst bij een debarkements-divisie en later, tot 1828, als vrijwillig bij het landleger. In 1829 in het vaderland teruggekeerd zijnde, trad hij in het huwelijk met Anna Jacoba van Hall, dochter van zijn voogd. In datzelfde jaar kreeg hij eene plaatsing op Z.M. ‘Komeet,’ comm. Koopman, waar a/b. hij de verdediging van den citadel van Antwerpen en het verder verloop van den belgischen opstand medemaakte (later als 1e off.) tot 1834. Inmiddels tot luit. t/z. 1e kl. bevorderd zijnde, deed hij nog een reis door de Midd. Zee met een evolutie-eskader en aanvaardde daarna, evenals vele zijner ranggenooten, het bevel over een koopvaardij-

[p. 238]

schip, waarmede hij 3 reizen naar O.-I. deed. In het laatst van 1841 weder bij de marine dienende, volgde hierop voor hem het commandement van een transportschip, dat op de Midd. Zee en W.-I. voer. Na zijne bevordering tot kapitein-luitenant ter zee legde hij dit bevel neer. In 1846 vertrok hij naar O.-I. als comm. van Z.M. korvet ‘Nehalennia’, dat korten tijd deel van een eskader onder prins Hendrik uitmaakte en deed hij in 1848 een expeditie naar den Solo-archipel als commandant van Z.M. brikken ‘Koerier’ en ‘Haai’ [aan boord van eerstgenoemden bodem]. Het doel dier expeditie - den Sultan te dwingen een einde te maken aan den zeeroof in den archipel - werd niet bereikt, omdat de daartoe aangewende machtsontwikkeling te gering bleek te zijn. In 1849 reisde hij met de ‘Koerier’ rond Kaap Hoorn over China en Amerika naar Nederland terug, waar hij in Juni 1850 aankwam. Na bevordering tot kapitein ter zee in het volgende jaar keerde hij in 1853 nog eenmaal naar O.-I. terug als comm. van Z.M. fregat ‘Prins Frederik’, waarmede hem in 1854 opgedragen werd uit Peru den botanicus Hasskarl af te halen, die zich voor het ned. gouv. had bezig gehouden met het inzamelen van kinaplanten en -zaden, welker uitvoer uit de Z. Amerik. Staten verboden was. In het einde van dat jaar was zijne missie volbracht, maar moeilijkheden op die reis met den 1en off. ondervonden, brachten hem in 1856 voor het Hoog Milit. Gerechtshof, dat hem echter 3 Oct. van alle rechtsvervolging ontsloeg. Toch schijnt men deze omstandigheid aangegrepen te hebben, om zijn loopbaan af te snijden, want, met afvoering uit het korps zeeofficieren, benoemde men hem tot equipagemeester te Willemsoord. Die betrekking vervulde hij tot 1861, toen hij in het genot van pensioen werd gesteld. 1 Juli 1862 volgde evenwel zijne benoeming tot lid van den Raad van State, wat hij tot zijn dood bleef.

Zie: Reisbeschrijvingen van zijn hand in: Verhandelingen en Berichten betrekkelijk het zeewezen enz. onder redactie van Jacob Swart 1848, 712; 1851, 929; 1855 (I) 28; voorts 1873, 83.

Mulert